بررسی ازدیاد درون شیشه ای گیاه به لیمو (Lippia citriodora)

گیاه به لیمو به علت دارا بودن متابولیت های مخلتف در اسانس خود دارای ارزش غذایی، دارویی و اقتصادی فراوان است. مهمترین بخش اقتصادی این گیاه برگ های آن می باشد و ما در این پژوهش سعی بر این داشتیم به گیاهانی د ست یابیم که از نظر خصوصیاتی مانند طول برگ، تعداد برگ، ارتفاع گیاه و سایر خصوصیات ارزش اقتصادی بالاتر و برتری بیش تری نسبت به گیاهان شاهد داشته باشند. آزمایش اول در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و نه، تکرار در هر تیمار انجام گرفت. ریز نمونه های جوانهه ای جانبی بدست آمده از شاخه های گیاه به لیمو، پس از طی مراحل ضد عفونی به محیط کشت پایه MS حاوی غلظت های مختلف هورمونی شامل هورمون های NAA, JB, KIN, 2IP, BAP و PIC با غلظت های (0، 0/5، 1، 1/5، 2، 2/5) مستقل شدند. پس از حدد چهارهفته، تعداد شاخه، تعداد برگ، تعداد جوانه ایجاد شده اندازه گیری شدند و همچنین در هورمون های اکسین اندازه ریشه و تعداد ریشه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد هورمون BAP با غلظت یک میلی گرم در لیتر برتر از سایر سایتوکینین ها نسبت به شاهد بوده است که باعث افزایش ارتفاع گیاه و افزایش تعداد میانگره و تعداد شاخه گردیده. هورمون IBA با غلظت 0/6 میلی گرم در لیتر برتر از سایر اکسین ها انتخاب شد که باعث افزایش ریشه زایی شد است. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و هر فاکتور در 3 سطح و 9 تکرار به منظور بررسی همزمان اثر اکسین و سایتوکینین جهت پرآوری گیاه به لیمو انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان د اد بهترین تیمار جهت شاخه زایی، تکثیر و تشکیل بلندترین طول شاخساره به طور توا» محیط کشت MS همراه با ترکیب هورمونی BAP به میزان یک میلی گرم در لیتر است. و همچنین بهترین محیط کشت برای ریشه زایی و تشکیل بیش ترین تعداد ریشه در محیط کشت MS با ترکیب هورمونی IBA به میزان 0/6 میلی گرم در لیتر تعیین شد. در ترکیب بهترین تیمار هورمونی برای بررسی اثر متقابل بین بهترین هورمون های BAP و IBA به میزان 0/6 میلی گرم در لیتر تعیین شد. در ترکیب بهترین تیمار هورمونی برای بررسی اثر متقابل بین بهترین هورمون های BAP و IBA آزمایشات نشان داد که ترکیب هورمونی (1 و 0/6) بیش ترین تعداد برگ با میانگین (11/2)، تعداد شاخه با میانگین (2/8) و تعداد میانگره با میانگین (6/8 بهترین اثر متقابل را نشان داد.