تخصیص منابع آب در حوضه های آبریز رودخانه با رویکرد پویایی سیستمها؛ مطالعه موردی حوضه آبریز حاجیلرچای

هدف از این مطالعه ارائه یک مدل برنامه ریزی منابع آب جهت بررسی میزان تخصیص منابع آب و در نتیجه بررسی کمبودها در محدوده حوضه آبریز رودخانه حاجیلرچای میباشد. بر این اساس با توجه به پیچیدگیهای سیستمهای منابع آب ، از رویکرد پویایی سیستم (System Dynamics) جهت شبیه سازی استفاده شده است. پویایی سیستم رویکردی برای فهم بهتر رفتار سیستمهای پیچیده به همراه روابط بسیار گسترده بین متغیرها بوده و امکان شبیه سازی سیستمهای پیچیده را بااستفاده از حلقه های علی و معلولی فراهم می آورد. به منظور استفاده از رویکرد پویایی سیستم ، نرم افزار Vensim که ابزاری قدرتمند در زمینه شبیه سازی و تحلیل سریع سیستمهای مختلف در محیط گرافیکی است، مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از این نرمافزار، رفتار متغیرها در حوضه آبریز رودخانه حاجیلرچای در دو سناریوی اول و دوم مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که رفتار متغیرها در سناریوی اول مطابق رفتار آنها در سناریوی دوم بود لذا نتایج مدل در سناریوی دوم معرفی گردید. رفتار مخزن در سناریوی دوم بر اساس حجم کل 46/6 میلیون متر مکعب و حجم مرده 8/25 میلیون متر مکعب بررسی گردید و نتایج حاصل از شبیهسازی حاکی از این است که با تغییر در طراحی محل برداشت آب از مخزن یا آبخیزداری در بالادست برای کنترل رسوب می توان اقدامات مفیدی را در جهت افزایش حجم مفید مخزن انجام داد.

Keywords:

تخصیص منابع آب , پویایی سیستمها , شبیه سازی , نیازهای آبی