مهاباد شهری تاریخی، فرهنگی بوده که اختلاف آراء درباره پیشینه آن وجود دارد و محدوده ی جغرافیایی واداری این شهرستان در دوران معاصر با تغییراتی مواجه بوده است. این تحقیق وضعیت اجتماعی و اقتصادیاین شهرستان را از بعد 1335 تا قبل 1385 ذیل دو دوره زمانی و با استناد به داده هدای مرکز آمار ایران و سرشماری های نفوس و مسکن سه دوره سرشماری (1355، 1345، 1335) بررسی نموده است. در دوره اول (بعد از 1335 تا 1357 هـ.ش) بر سه متریر مهاجرت، نقش اداری-خدماتی و کالبد تمرکز داشته ایم، در این دوره
شهر با اعمال برنامه های مدرنیزاسیون پهلوی و هم چنین جذبه خدماتی
شهر ) که با داشتن مرکزیتاداری-خدماتی در منطقه همچون یک مادر
شهر عمل کرده است ( با سیل مهاجرین به
شهر و بروز مسائل شهری مواجه بوده است. ازدیاد مشاغل دولتی و ساختمانی، گسترش کالبد
شهر در اطراف هسته قدیمی، ایجاد شهرک ها، خیابان ها و تملک املاک شهری و تراکم جمعیت در
شهر از فاکتور های مورد تحلیل در این دوره بوده است. دوره دوم (بعد از سال 1357 تا 1385 هـ .ش) با بروز بحرانهایی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و محدود شدن حوزه جغرافیایی شهرستان (ازدیاد حدود 5 برابری جمعیت شهری ولی عدم ازدیاد جمعیت شهرستان) وایجاد و گسترش ادارات و سازمان های رسمی فرهنگی و اجتماعی همراه بوده است، به علاوه از
اشتغال دربخش کشاورزی کاسته شده و
اشتغال در بخش خدمات بیشتر شده و بخش صنعت گسترش خیلی کمی داشته است، بخش مستقل و کارکن فامیلی بدون مزد نسبت به بخش خصوصی و بخش عمومی» در
اشتغال سهم بیشتری داشته است، در اواخر این دوره بازارچه های کالاهای وارداتی و کالاهای دست دوم (تاناکورا) در حال رواج بوده و مسیر های ارتباطی داخلی
شهر با توسعه شهرک ها گسترده شده اند و مدارس و مکانهای آموزشی (به موازات ازدیاد جمعیت) توسعه یافته است.