مهرکده انوشه گان

تپه نوشی جان ملایر، یکی از مهمترین محوطه های منسوب به دوره ماد است. مهمترین دستاورد علمی کاوش اخیر در این تپه به سال 1811 به سرپرستی نگارنده، این بود که سازه های خشتی نوشی جان از دوره ماد یک معبد مهر است. در مهر یشت اوستا، هر جا صحبت از خانه خدای مهرمعبد مهر است، اکثر قریب به اتفاق آنها در ارتفاعات قرار دارند. هم اکنون ما در نوشی جان، با یک تپه طبیعی مواجهیم که 83 متر از زمین های اطراف بلندتر است. از دیگر مواردی که از مطالعه مهر یشت حاصل می شود، آن است که مهر، دارنده دشت های فراخ معرفی شده است که پیرامون تپه نوشی جان را دربر گرفته است. دروازه اصلی ورودی بناهای نوشی جان در جبهه شرقی)محل طلوع( است؛ پس از گذشتن از دروازه، در حیاط شرقی، اولین بنا، محلی موسوم به اتاق ها و انبارها است. در مهر یشت از نوعی غسل مذهبی یاد شده که در طی آن زائر با گمیز گاو تطهیر شده، تازیانه می خورد تا اینکه بتواند وارد معبد مهر شود. از طرف دیگر، همه عناصر در نوشی جان در جانب چپ قرار گرفته اند؛ این نکته بر مفهوم و اهمیت مذهبی خاص جهت چپ در نوشی جان دلالت دارد. - از نکات جالب توجه شیب راه های نوشی جان اند که احتمالاً راه برای دسترسی به برج هایی هسنتند کنه در ارتفاعی بالاتر از سطح ساختمان قرار داشته اند. در مهر یشت، مکررا از دیدبان صحبت شده است، دیدبان هایی که برای ایزد مهر می گمارند. دلایل متعدد دیگری می توان برای اثبات این فرضیه که مجموعه نوشی جان یک معبد مهری است ارائه داد.

Keywords:

نوشی جان تپه , مهرکده , مهر یشت , برشنوم , دوران ماد