بررسی تاریخچه، زادگاه، مورفولوژی و خواص دارویی گیاه زنیان (Carum Copticum)

زنیان گیاهی است خودرو، با برگهای ظریف و بریده، گلهای سفید رنگ و دانه های زرد رنگ که برای تهیه اسانس از آن استفادهمی شود. دانه های خوشبوی زنیان از گذشته های دور در پخت نانهای ایرانی استفاده می شده است که باعث خوشمزه و خوشبوشدن نان می گردد. این گیاه در بلوچستان، آذربایجان، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان مشاهده گردیده است.کشورهای تولید کننده این گیاه شامل هندوستان، مصر، افغانستان، ترکیه و اسپانیا می باشد. بذر زنیان مفیدترین بخش گیاه ازنظر دارویی است. این دانه کمی تلخ و تند مزه است. در طب سنتی فواید متعددی برای دانه زنیان آورده شده است که برخی ازمهمترین آنها شامل تقویت معده، ضد نفخ، ضدعفونی کننده معده، اشتها آور، افزاینده قوای جنسی، ادرار آور، رفع کننده تهوع،مناسب برای دوره قاعدگی زنانه، پادزهر حشرات و کژدم، رافع امراض رحم، رافع اسهال، زیادکننده شیر مادر و ... می باشد. البتهزیاده روی در مصرف این گیاه دارویی باعث عوارضی مانند زردی پوست و تیرگی بینایی می شود و مصرف آن برای زنان باردارو بیماران قلبی ممنوع است. به هر حال با توجه به آن که این گیاه بومی ایران بوده و دارای اثرات شفابخش متعددی می باشدبه نظر می رسد پژوهش در خصوص اثرات دارویی آن و محصولات طبی مختلفی که از آن قابل تولید است کاملا ضروری است.