بدست آردن مدل ارزش (Cost Model) شبکه راههای ایران در محیط سیستم اطلاعات مکانی (GIS)

ارزش دهی به قطعات شبکه، یکی از مراحل بسیار مهم در تجزیه و تحلیل شبکه، در محیطهای G I S می باشد. در آنالیز مسیریابی استفاده تنها از طول یا زمان برای ارزش دهی منجر به نتایجی می گردد که اکثرا یا واقعیت مطابق نیست. بنابراین برای برطرف کردن مشکل فوق که هدف اساسی این مقاله می باشد، بایستی معیارهای مختلفی علاوه بر طول یا زمان مدنظر قرار گیرد. اساسا معیارهای موثر بصورت جاده ای، وسیله نقلیه ای و انسانی مطرح می شود. این معهیارها عبارتند از: ترافیک، سیاحتی، و زیارتی، امنیت، امکانات ،‌اب و هوا، نقاط حادثه خیز، نوع راه، منطقه راه، طول راه، ابنیه فنی، خصوصیات هندسی راه که برخی بدلیل وابستگی به دیگر پارامترها و عدم وجود اطلاعات لازم در مورد آنها حذف شدند. وزن دهی و ترکیب معیارهای فوق در یک مدل خاص بنام مدل ارزش انجام می پذیرد. که برای تعیین آن از روش تحلیل سلسله مراتبی می توان استفاده می شود از ویژگی های خاص این روش، توانایی مدولاسیون همزمان معیارهای کمی و معیارهای کیفی می باشد مدولاسیون با استفاده از نظرات کارشناسان خبره از طریق مقایسه دو به دو معیارها انجام می پذیرد. بدلیل تنوع شرایط آب و هوایی و نوع سفر در کشور پهناور ایران ، مدل ارزش در چهار حالت تابستان، سفر توریستی، تابستان، غیرتوریبستی، زمستان -توریستی، زمستان غیرتوریستی محاسبه شد. سپس برای تست مدلهای بدست آمده شبکه راههای بین تهران-مشهد بدلیل تنوع آن انتخاب شد. نتایج حاصله نشان داد که جوابها با آنچه در واقعیت اتفاق می افتد، مطابقت دارند. برای مثال در حالت تابستان- سفر توریستی ازمیان سه مسیر سمنان، فیروزکوه، هراز، مسیر هراز را که توریستی ترین مسیر نسبت به دو مسیر دیگر است.انتخاب شدهمچنین حالت تابستان-غیرتوریستی مسیر سمنان به دلیل کوتاه بودن انتخاب شد.

Keywords:

تحلیل سلسه مراتبی , تست و آنالیز حساسیت مدل , تجزیه و تحلیل شبکه , جاده های برون شهری , سیستم اطلاعات مکانی , مدل ارزش , مسیر بهینه , معیارهای کمی و کیفی , مدلسازی , کارشناسان خبره