بررسی اثرات نوبت کاری بر روی سلامت جسمانی و روانی کارکنان یکی از شرکتهای پالایش نفت

نوبت کاری یک پدیده فراگیر می باشد. ضرورتهای اجتماعی از قبیل مراقبتهای پزشکی، خدمات آتش نشانی، پلیس و ... بخش خدمات را وادار به کار 24 ساعته می نماید. امروزه نوبت کاری در بخش های مختلف صنعت، معدن، خدماتی و زیر مجموعه آنها از جمله پالایشگاه ها یکی از عوامل مهم استرس زا در محیط کار می باشد. که اثرات نامطلوبی بر روی سلامت جسمانی و روانی داشته و می تواند منجر به بروز بیماری های قلب و عروق، گوارشی، روحی- روانی، حوادث و در نهایت کاهش بهره وری گردد. این مطالعه بصورت مقطعی- تحلیلی در یکی از پالایشگاه های کشور انجام و برای این منظور 6 واحد عملیاتی این پالایشگاه در نظر گرفته شد. جامعه مورد پژوهش ( 150 نفر) شامل کلیه پرسنل اعم از کادر اداری و کارگران (نوبت کار و غیر نوبت کار) بود. در این پژوهش علاوه بر تکمیل پرسشنامه، متغیرهای شاخص توده بدن(BMI) کلسترول، قند خون، فشار خون سیتولیک و دیاستولیک، حوادث و بروز بیماری گوارشی از پرونده پزشکی افراد استخراج و مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری نتایج بصورت توصیفی وتحلیلی با استفاده از نرم افزارSPSS صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد: 1) بین فشارخون سیستولیک و دیاستولیک روزکاران با نوبت کاران اختلاف معنی دار وجود دارد. 2) در مورد کلسترول سرم، اختلاف معنی داری بین گروههای مطالعه مشاهده نگردید. 3) بین سیگار کشیدن و نوبت کاری رابطه معنی دار وجود دارد. 4) بین نوبت کاری و بیماریهای معده ای- روده ای رابطه معنی دار وجود ندارد. جمع بندی نهایی یافته های این پژوهش نشان داد که: الف- نوبت کاری بعنوان یکی از عوامل استرس زای محیط کار، می تواند یکی از ریسک فاکتورهای بیماری قلبی محسوب شود. ب- در گروه نوبت کاران فشار خون سیستولیک بطور معنی داری بر اثر نوبت کاری افزایش نشان می دهد. ج- میزان افراد سیگاری در کارکنان نوبت کار بیشتر از کارکنان روزکار است. د- میزان ابتلا به فشار خون (بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه) در گروههای مطالعه یکسان است. Survey of shift work and workers health in a petroleum refinery company