مطالعه تطبیقی الگوهای مدیریت درآمدهای نفتی در قوانین برنامههای توسعه سوم تا پنجم با اصول مربوطه سیاست های اقتصاد مقاومتی

از زمان کشف نفت در ایران و انعقاد قرارداد دارسی در بیش از یک قرن گذشته تا کنون درآمدهای متعددی از محل فروش نفت وارد کشور شده است که این درآمدها در هر بازه زمانی متناسب با حجم این درآمدها و نیازسنجی حاکمان وقت، هزینه شده است. آنچه مسلم است این است که در این بازه زمانی طولانی برنامه مدون و درازمدتی برای هزینه کرد این درآمدها، و یا هر درآمد دیگری از این نوع، در کشور انجام نشده است. اولین قانونی که برای راه یافتن درآمدهای نفتی کشور به مسیرهای توسعه ای از پیش تعیین شده تصویب و اجرا شد، قانون تشکیل حساب ذخیره ارزی در برنامه پنج ساله توسعه سوم ( 1378 ) بود. این روند در دو برنامه توسعه بعدی با تشکیل «حساب ذخیره ارزی ناشی از عواید نفت» و «صندوق توسعه ملی» ادامه یافت. از سال1391 نیز عنوان دیگری به نام «اقتصاد مقاومتی» وارد ادبیات اقتصادی کشور شد که در پایان سال 1392 سیاست های کلی آن به عنوان برنامه بالادستی اقتصاد کشور به دستگاه های اجرایی ابلاغ گشت. آنچه این مقاله به دنبال مطالعه آن است، تطبیق مدل های خاص اثرگذاری درآمدهای نفتی بر رونق اقتصادی کشور و مدل اقتصاد مقاومتی به عنوان برنامه درازمدت اقتصاد کشور است.

Keywords:

قانون برنامه توسعه فرهنگی اجتماعی و اقتصادی , الگوی استفاده از درآمدهای نفتی , حساب ذخیره ارزی , صندوق توسعه ملی