بررسی روند تحول مراکز خرید شهری ؛ تاملی بر تغییر ماهوی مفاهیم خرید و مصرف و بازتاب آن در فضای کالبدی

در طول تاریخ مراکز تجاری با دگرگونیهای بسیاری همراه بودهاند. با گذشت زمان سطح وسیعی از اراضی شهرها به کاربری تجاری اختصاص یافته و نمود کالبدی آن به صورت مغازه، بازار، پاساژ و فروشگاههای بزرگ و ... ظاهر شدهاند. در گذشته فضاهای تجاری نیازهای اقتصادی انسان را ازطریق دادوستد مردم با یکدیگر تسهیل نموده که بعدها با مهاجرت و افزایش جمعیت شهری، وقوع انقلاب صنعتی، تولید انبوه، مساله جهانی شدن و... مفهوم خرید تغییر ماهوی پیدا کرده که بازتاب این تغییرات درفضای کالبدی شهر بصورت ایجاد مراکز جدید خرید با ویژگیها و کارکردهای متفاوت از شکل سنتی آن مشاهده میگردد. در ایران ساخت مراکز جدید خرید از عصر پهلوی آغاز گردید. که بازتاب کالبدی این فضاهای تجاری در شهرها و کلانشهرها با سرعت بیشتر به صورت مغازه، بازار، پاساژ، فروشگاه بزرگ و ... ظاهر شده که از لحاظ کارکردی تغییر ماهیت یافته است. مقاله فوق از نوع مروری- توصیفی بوده و هدف آن بررسی روند تحول بازار به مراکز خرید کنونی و مگامال بعنوان یکی از فضاهای مصرف میپردازدکه بررسی این موضوع با توجه به این که در مشهد پروژه مشهد مال در زمینی به وسعت هشت هکتار با مشارکت بخش خصوصی و آستان قدس رضوی در حال احداث می باشد بنظر نگارنده ضروری و دارای اهمیت بوده است. نتایج برگرفته از این تحقیق حاکی از آن است که:- خرید در ابتدا موضوعی عقلانی بوده، بعدها با اضافه شدن مفهوم فراغتی و تفریحی غیر از مفهوم اقتصادی، توجه به جنبههای فرهنگیخرید مورد توجه قرار گرفته است و به مفهوم دیگر نفس خرید امری تفریحی شده است و فضاها نیز در این مکانها مصرف میگردند. - مراکز خرید و پاساژهای مدرن در کلانشهرها و مشهد مثل قارچ می رویند و با جذبه و درخشش ویژهای که دارند همه چشمها وهوسها را به سوی خود میکشانند، و هوس مصرف در همه طبقات یکسان میشود. لذا مروج فرهنگ مصرف گرایی به شکلی سطحی و افراطی است )مبتنی بر امیال و نه بر اساس نیاز(.

Keywords:

خرید , مصرف , مراکز خرید شهری , اوقات فراغت , خرید فراغتی