در پژوهش حاضر تلاش بر این است که سیر تحول، تغییرات و فرایند تکاملی در
مساجد (مساجد دوره عثمانی) که جز شاخص ترین کاربریهای
معماری اسلامی است، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد؛ جهت تحقق این موضوع به روش کتابخانه ای و مطالعه تحلیلی توصیفی، –مراحل مختلف تکامل
مساجد در
دوره عثمانی را که محققانی چون هلن براند ، گادفری گودوین و ... مطرح کردند، مورد بررسی و تحلیلقرار داده ایم که اغلب، این فرایند را در سه مرحله (مساجد اولیه گنبددار،
مساجد پیش از سال 857 ه.ق. و دوره پیشرفته) معرفی کرده اند،اما مراحلی که در این پژوهش پیرامون سیر تحول
مساجد عثمانی بر اساس مطالعات گسترده و عمیق صورت گرفته به چهار مرحله تقسیمنموده ایم مرحله مورد نظر این پژوهش که به مراحل سه گانه اضافه شده است، مرحله است که ریشه معماری
مساجد عثمانی بوده، کهفرایند تکاملی
مساجد بگونه ای دقیق و ظریف تر در هر مرحله مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است که نهایتا برای بیان این سیر تحولجدولی ارائه شده و به اختصار ویژگی پلان های
مساجد بطور نمونه از هریک از مراحل را مطرح نموده ایم