بررسی مفاهیم سبب، علت و شرط، از منظر فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392

از مفهوم سبب، علت و شرط در علوم گوناگون، تعاریف متفاوتی ارائه شده است. در حوزه ی حقوق کیفری، بررسی این مفاهیم از منظر فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چرا که با تفکیک دقیق این مفاهیم از یکدیگر، احراز رابطه ی علیت که پیش زمینه ی مسئولیت کیفری مرتکب است، بسیار آسان می شود.لذا در پژوهش پیش رو نگارندگان با بهره گرفتن از روش توصیفی و کتابخانه ای به بررسی مفاهیم فوق، از زوایای دید دانش هایی چون، لغت، اصول و فلسفه با این هدف پرداخته اند، تا مفهومی دقیق از منظر فقهی و به تبع آن قانونی از این مفاهیم به دست دهند، تا رابطه ی علیت در جرایم، به صورت هر چه دقیق تر احراز شود و در نهایت به این نتیجه می رسند که، بین شرط و نتیجه ی حاصله، از منظر فقهی و به تبع آن قانونی، هیچگاه رابطه ی علیت قابلیت احراز ندارد. همچنین علی رغم اهمیت وافر بررسی این مفاهیم برای احراز دقیق رابطه ی علیت، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای بررسی آن ها وجود ندارد و همینکه بین عامل یا رفتار به وجود آورنده ی نتیجه و خود نتیجه، امکان احراز رابطه ی علیت وجود داشته باشد کافی است، خواه آن عامل یا رفتار، سبب باشد یا علت.

Keywords:

سبب , علت , شرط , رابطه ی علیت , قانون مجازات اسلامی , فقه