نقش مدیریت مشارکتی در نظام عدالت کیفری ایران

با گذشت از دوران حاکمیت نظام های کیفری اقتدار گرا و مشخص شدن ناکارآمدی و ثمر بخشی اندک آنها در حوزه های مختلف، از پیش گیری گرفته تا پاسخ دهی به جرم، امروزه شاهد گسترش استفاده ی سامانه های دادگری جنایی از سازوکارهای نوین مبتنی بر مشارکت درون و برون سازمانی با هدف افزایش بهره وری و اثربخشی در ابعاد مختلف هستیم. در این راستا روش های مختلف درجهت استفاده ی حداکثری از پتانسیل موجود و فعال سازی توان بالقوه مدنظر بوده و با سهیم نمودن اجزاء مختلف دخیل در سیستم، تلاش می شود با اعطای آزادی عمل کنترل شده و در محدوده ی قانون، اهداف سازمانی تبدیل به اهداف کارگزاران دستگاه های مجری عدالت شده تا بدین واسطه بتوانند با ایده پردازی، نوآوری، تصمیم سازی و تصمیم گیری و النهایه قدرت بر اجراء سازمان را در نیل به اهداف خود یاری رسانند. در این رویکرد تلاش می شود گستره ی افراد درگیر با مسائل مبتلا به افزوده و از طریق سازوکارهای مشارکتی به افراد نقش فعال در فرآیندهای اداری و قضایی داده شود. البته لازمه ی اتخاذ چنین رویکردی تغییر سنت های پذیرفته شده ای است که مدیریت را امری ذاتی، شخصی و محدود می انگارد و آن را در چارچوب ویزه قرار می دهد. هرچند در سال های اخیر در نظام قضایی ایران می توان جلوه هایی از رویکرد مدیریتی مشارکتی را در برخی از سطوح مدیریتی شناسایی نمود وانگهی پیش شرط اتخاذ جامع و فراگیر آن نیازمند تغییر نگرش مسئولان دستگاه های مرتبط، ایجاد پارادایم دموکراسی سازمانی در نظام عدالت کیفری، اطمینان به کارکنان، افزایش انگیزش های شغلی و اعطای اختیاران ویژه به دست اندکاران در سطوح مختلف از سازمان پلیس و نهاد دادسرا گرفته تا مرحله رسیدگی و صدور حکم است. بر این اساس مقاله پیش رو در صدد است ضمن مطالعه ی انواع، پیامدها و سطوح مدیریت مشارکتی به تبیین نقش آن در نظام عدالت کیفری بپردازد.

Keywords:

مدیریت مشارکتی , نظام عدالت کیفری , جرم , پیش گیری از جرم