تحلیلی بر نقش عرفان در معماری اسلامی (نمونه موردی رنگ)

بررسی جهان بینی عرفانی از جمله موضوعات و مسایلی است که نویسندگان بسیار به آن پرداخته اند. اما کمتر دیده می شود که محققیبه تحلیل آن توجه کند. برخی فرهنگ ها اصالت وجود را به ماده می دهند و برای عوالم مافوق ماده مرتبه ای قائل نیستند. در این صورت حتیعالم خیال و هنر را نیز تحلیل به ماده می کنند. با پیدایش فرهنگ اسلامی همراه با ذوق عرفانی، جهان بینی دارای مثال، خیال، عقل و ...می گردد. قدرت نفوذ اندیشه های عرفانی در جامعه اسلامی به اندازه ای است که کسی نمی تواند آنرا انکار کند؛ اما چون که مفاهیم شهودی عرفادر محدوده واژه نمی گنجد، بنابراین اغلب عرفا از امکانات زبانی چون تشبیه، مجاز، استعاره و ... به آن می پردازند و در این بین رنگ در شرحعواطف نفسانی و دریافت های انسان بسیار قابل توجه است. در این پژوهش مراحل کار به ترتیب، وحدت وجود، تجلی، ظهور، معماری اسلامی و درانتها نمونه موردی رنگ می باشد. نتیجه حاصله نشان خواهد داد که هنر و معماری اسلامی در بستر موازین عرفان در طی تاریخ اسلام، رفته رفتهتکمیل گردیده و با مدد از روح قدسی آن دارای غنای معرفتی و زیباشناسی کاملی است.

Keywords:

عرفان , معماری اسلامی , رنگ , تجلی , وحدت وجود