بررسی نقوش حیوانی سفالینه های شهر سوخته

سیستان نام سرزمینی وسیع در جنوب شرقی فلات ایران است. دریاچه هامون و رودخانه هیرمند عامل مهمی در شکل گیری تمدن های باستانی در این منطقه محسوب می شود. کاوش های باستان شناسی نشان می دهد که تا سده هجدهم میلادی سیستان محل استقرار انسانهای زیادی بوده و شهرسوخته یکی از نمادهای مهم شهرنشینی و تمدن در پیش از تاریخ آن می باشد. آثار مکشوفه شهرسوخته موید این است که این شهر مهم ترین مرکز استقرار و در حقیقت مرکز اجتماعی ، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تمام منطقه طی هزاره سوم پیش از میلاد بوده است که با بررسی آثار آن می توان سیر تحول علوم و فنون مختلف در فلات ایران را مشاهده کرد. سفال های نخودی، خاکستری، قرمز و چند رنگ بدست آمده از این محوطه باستانی مذین به نقوشی است که در این مقاله به تحلیل محتوایی و نمادین، و نقش ارتباطات گسترده با مناطق همجواردر شکل گیری این نقوش پرداخته شود. نقش مایه های ظروف سفالین مکشوفه از شهر سوخته به سه دسته که هر کدام سهمی برابر با: هندسی 93/7، نقوش حیوانی 3/4، گیاهی 2 درصد را دارند که در این میان نقوش حیوانی رتبه دوم از میان سایر نقوش را داراست. این نقوش متاثر از محیط زیست منطقه و ارتباط با سایر تمدن های منطقه شکل گرفته اند. این نقش مایه ها را حیواناتی چون بزکوهی، گوزن، گورخر، پرنده (نوع ان مشخص نیست)، ماهی، مار و پروانه در بر می گیرد. ایجاد توهم حرکت در نقوش ایستا و منفعل بودن برخی از این نقوش را می توان از مهم ترین ویژگی های نقوش حیوانی برشمرد. در این مقاله به بررسی محتوایی نقوش بر اساس جامعه آماری پرداخته شده است.

Keywords:

نقوش حیوانی , شهرسوخته , ظروف سفالی