سیه مال ؛معماری سنتی ایل کرد کلهر

وضعیت مسکن در هر منطقه متناسب با نوع زندگی ثابت یا سیار و شرایط ویژه ی اقلیمی و فرهنگی آن منطقه طراحی می شود ، زندگی کوچندگان اصولا " مترادف با چادر نشینی است . مسکن در این نوع زندگی بنا به ضرورت شیوه ی تولید و محیط جغرافیایی در همسازی کامل با محیط انتخاب می شود،انتخابی از سر فراست و هوشمندی که استفاده ی کامل از ظرفیت های موجود در محیط را به همراه دارد .این نوع مساکن که دارای معماری اصیل و ابتکاری همنوا با الگوی زیست کوچندگی است به عنوان یک طرح عملی قابل استفاده، قرن هاست که کوچندگان را در پناه خود حفظ می کند . در ایل کلهر نیز طراحی نیاکان ایل منجر به تولید سکونت شده که به عنوان یک معماری بومی پذیرفته شده « سیه مال » گاهی با قابلیت حمل و نقل و برپایی و برچیدن بسیار راحت موسوم به است . با توجه به ارزش و اهمیت این ابتکارات قومی که برخاسته از متن و بطن شرایط اقتصادی ،اقلیمی وفرهنگی هر قوم است حفظ و انتقال آن به نسل های آینده به عنوان بخشی از میراث گرانقدر ملی ضروری می نماید . پژوهش حاضر که با هدف مستند سازی دانش بومی عشایر کوچ رو ایل کلهر در زمینه ی سکونت گاه های عشایری است طی مطالعه یی که از لحاظ پارادایمیک طبیعت گرایانه ( Naturalistic Approach) ارزیابی شده و دارای رویکرد کیفی ( Qualitative Research) بود ،با استفاده از روش مشارکتی (Rapid Rural Appraisal )RRA، ( Participatory Rural Appraisal ) PRA ) گروه های متمرکز (Focus Group) در حوزه ی جغرافیایی شهرستان گیلان غرب در استان کرمانشاه به اجرا درآمد ، نتایج با استفاده از روش های متناسب این نوع تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت ، وبر اساس طبیعت تحقیق کیفی از روش نمونه گیری هدفمند (Purposed sampling) استفاده گردید . براساس یافته های حاصل از محیط طبیعی و زمینه ی واقعی (Context) زندگی عشایر کوچ رو ایل، مساکن عشایری در ایل کلهر به سیه مال ،زمگه (Zemega) و کولا (Cul a) قابل تقسیم است که خود دارای تقسیم بندی فضای داخلی و خارجی به قسمت هایی چند است که شرح آن به تفصیل در پی می آید.

Keywords:

ایل کلهر , سکونت گاه , عشایر , تحقیق کیفی , کرمانشاه