مقرنس، عنصر زیبایی شناسی در معماری اسلامی

با بررسی آثار اولیه به جا مانده، می شود دریافت که مقرنس از آغاز برای تبدیل پلان مربع به دایره استفاده می شده است. بنابراین در ابتدا نقشی کاربردی داشته نه تزئینی. که با گذشت زمان و بهره گیری از امکانات بهتر و پیشرفته تر در معماری، مقرنس را سرانجام به عنصری تزئینی مبدل ساخت.آنچه از فرم و تکنیک مقرنس تا اندازه ای ما را متوجه خود می کند، این است که؛ مقرنس ها از قرار گرفتن سطوح مقعر در کنار هم و یا روی هم بصورت مرتب و متضاد و یا قطارهای افقی و عمودی هستند، که فصل مشترک آن ها آویزان و یا بشکل فرم های دیگر بنظر خواهد رسید. لذا مقرنس ها را می توان به چند دسته تقسیم کرد، از قبیل: مقرنس های پیش (جلو) آمده، مقرنس های روی هم قرار گرفته، مقرنس های معلق و مقرنس های لانه زنبوری.این عنصر تزئینی، در دوران اسلام از لحاظ کثرت استعمال، تعدد مواد و نیز از جهت وسعت عالم اسلام، حائز اهمیت بخصوصی می باشد. در هر دوره نظیر قرون اولیه تا عصر حاضر، هر چهار دسته از مقرنس ها مورد استفاده قرار گرفته اند. در این مقاله سعی برآن شده است که این عنصر تزئینی از زمان حلول تحلیل گردد و همچنین آثار مربوط به هر دوره متناسب با ساختار و نوع آن مورد بررسی قرار گیرد

Keywords:

مقرنس , عنصر کاربردی , عنصر تزئینی , انواع مقرنس , زمان حلول , عصر حاضر