جلوه های تزیینی بناهای مقبره ای (نمونه موردی مقبره آقا شاهبالو زاهد)

قرن هفتم تا نهم هجری از دوره های مهم تاریخ هنر ایران است که در آن بسیاری از هنرها به خصوص هنر گچ بری و تزیینات کاشی کاریو آجرکاری به پشتوانه دوران قبل از خود (سلجوقیان و خوارزمشاهیان) تحولات چشمگیری یافته است.که با توجه به آثار به جامانده در این دوران به سر حد کمال رسیده و با برجستگا های بیشتر به طرح های پیچیده تر اجرا شده است.در این راستا با بررسی بقعهشاهبالوزاهد که دارای خصوصیات معماری پلان 8 ضلعی و گنبدهای متفاوت گنبد رک با چیدمان آجری می باشد و از نظر تزیینات ازتکنیک های گچ بری برجسته،گچ بری وصله ای،طلاکوب همراه با کتیبه و خوشنویسی آیات قرآن در فضای داخلی و خارجی که از دو طریق میزانبرجستگی و شیوه شکل دهی قابل دسته بندی است.تزیینات آجرکاری به صورت قطاربندی و قرنیزهای سینه کفتری؛تزیینات کاشی کاری به صورتنگینی همراه با آجرکاری به کار می رود.این تزیینات آجرکاری و کاشی کاری بیشتر در ناحیه اتصال گنبد با بدنه ی بقعه در نمایخارجی جلوه خاصی به این مکان داده است.تزیینات وابسته به معماری در مقبره علاوه بر زیبایی،تجلی نگرش مذهبی و آیینی منطقه را بهنمایش می گذارد و زیبایی کالبدی و فراکالبدی منجر به این می شود که این مکان به عنوان مکان مقدس شناخته شود.

Keywords:

تزیینات , مقبره , شاهبالوزاهد , حکمت , هندسه