بررسی تشریحی برگ و ساقه گونه های جنس Agriophyllum و Corispermum از تیره اسفناج

با توجه به اینکه برخی از گونه های دو جنس Agriophyllum و Corispermum از تیره اسفناج (Chenopodiaceae) از نظر ریخت شناختی تشابه زیادی را نشان می دهند. لذا در این پژوهش از خصوصیات تشریحی برای جدایی این گونه ها استفاده گردید. به این منظور از نمونه های گیاهی هرباریوم موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور استفاده شد. ویژگی های تشریحی ساقه و برگ نمونه های گیاهی تازه و هرباریومی پس از تثبیت، برش گیری دستی و رنگ آمیزی مضاعف با کارمن زاجی و آبی متیل بررسی گردید. نتایج نشان داد که صفاتی مانند وجود کامبیوم آوندی پی درپی در ساقه و نیز مزوفیل دوطرفی در هرد و جنس مشترک و دارای ارزش اکولوژیکی بودند. اما برخی از صفات مانند وجود لایه کلانشیم بجای لایه فیبر– اسکلرانشیم در زیر اپیدرم جنس Corispermum را از Agriophyllum جدا کرده و دارای ارزش تاکسونومیک در حد جنس می باشد.در سه گونه جنس Agriophyllum بر اساس صفات ریخت شناسی گونهA. latifolium از دو گونه دیگر به دلیل وجود دمبرگ و پهنک دایره ای و یا تخم مرغی پهن جدا شده است. اما گونه A.lateriflorum به دلیل تفاوت در ضخامت مزوفیل نردبانی و لایه فیبر- اسکلرانشیم برگ و نیز فقدان کلرانشیم نردبانی و ضخامت بیشتر فیبر-اسکلرانشیم ساقه از دو گونه دیگر جدا شده است. در سه گونه Corispermum صفات تشریحی (ضخامت کمتر کلرانشیم نردبانی و لایه فیبر-اسکلرانشیم ساقه) همسو با صفات ریخت شناسی گونه C. lehmannianum را از دو گونه دیگر جدا می سازند. تیپ روزنه ای در جداسازی جنس ها و گونه ها مفید نبود. براساس نتایج این تحقیق صفات تشریحی برگ علاوه بر مزیت سازش اکولوژیکی، می تواند ارزش تاکسونومیکی داشته باشد.

Keywords:

صفات تشریحی , تیره اسفناج , Agriophyllum , Corispermum