بررسی تحلیلی عملکرد و نقش شوراهای حل اختلاف

تشکیل شوراهای حل اختلاف و استفاده از مشارکت های مردمی و اصلاح ذات البین توسط مردم است تا بسیاری از پرونده ها توسط مردم با کدخدامنشی و پا درمیانی افراد موجه جامعه به صلح و سازش منتهی و ریشه عداوت و نزاع کنده شده و در نتیجه از حجم ورودی پروندههای دادگستری کاسته شود. در این راستا شوراهای حل اختلاف در سراسر کشور تشکیل شد . شورای حل اختلاف نهادی است نوپا که براساس ماده 189 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از سال 1381 تأسیس شده و به تدریج در سراسر کشور توسعه یافته است. این شورا به برخی از دعاوی حقوقی مدنی و کیفری رسیدگی می کند. هدف از تأسیس شورای حل اختلافآن گونه که در ماده 189 کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی، رفع اختلافات محلی و نیز حل و فصل « : قانون برنامه سوم آمده بودبوده است. برای کاهش مراجعات مردم به محاکم » اموری که ماهیت قضایی ندارد و یا ماهیت قضایی آن از پیچیدگی کمتری برخوردار است قضایی و توسعه مشارکت های مردمی به عنوان فلسفه وجودی شورای حل اختلاف است. علاوه بر آن بانیان شوراهای حل اختلاف، خودریاست محترم قوه قضاییه اشاره می کنند که کاهش اطاله دادرسی و صلح و سازش بین طرفین از دیگر اهداف این شوراها است. از جملهمحاسن شوراهای حل اختلاف : کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی، رفع اختلافات محلی، حل و فصل اموری که ماهیت قضایی نداردیا از ماهیت قضایی کمتری بر خوردار است، جلوگیری از طولانی شدن رسیدگی به پرونده ها، عدم رعایت تشریفات آیین دادرسی، آرامش وجدان|، حفظ شخصیت ارباب رجوع و معایب شوراهای حل اختلاف : اصل استقلال قضایی، اصل مصونیت قضائی، اصل تخصص قاضی،اجبار برای مراجعه با این شوراها، انتخابی بودن اعضای شوراها، قابل تغییر بودن اعضای شورای حل اختلاف می باشد. با تشکیل شوراهایحل اختلاف به نحو قابل توجهی از مراجعات مردم به دادگستری ها کاسته شده و بسیاری از دعاوی مردم در این شوراها یا منجر به صلح و سازش شده و یا اینکه این دعاوی توسط افرادی که از بین خود مردم انتخاب شده اند حل و فصل می گردد.

Keywords:

شوراهای حل اختلاف , محاسن , معایب