تعیین دز رسیده به غدد پاروتید در درمان سرطان نازوفارنکس با استفاده از فانتوم راندو و دزیمتری ترمولومینانس

رادیوتراپی درمان اولیه برای سرطان نازوفارنکس محسوب می شود . اگرچه درصد بالایی از بیماران با این روش درمان می شوند اما در بعضی موارد کیفیت زندگی آنها به دلیل عوارض جانبی دچار مخاطره می گردد. خشکی دهان از جمله این عوارض می باشد که اغلب بعداز پرتودرمانی ناحیه سر و گردن در بیمار بروز می کند. این عارضه غالباً به دلیل آسیب غدد پاروتید می باشد زیرا این غدد در بین غدد بزاقی در برابر پرتو آسیب بیشتری می بینند. از اینرو دز رسیده به آن از اهمیت خاصی برخوردار است. مواد و روشها: از فانتوم راندو به عنوان بیما ر مبتلا به سرطان نازوفارنکس استفاده شد. فانتوم کاملا مطابق با یک بیمار درمان شد. برای درمان از تکنیک فلچر استفاده شد که شامل سه مرحله بود. مراحل درمان توسط متخصص پرتودرمانی و با کمک سیمولاتور بر روی فانتوم خط کشی شد. جهت اندازه گیری دز جذبی در پاوتید از تراشه های TLD-100 استفاده گردید. تراشه ها در محل هایی که درون فانتوم برای پاروتید در نظر گرفته شده بود جایگذاری شدند . سپس فانتوم برای درمان زیر دستگاه کبالت - 60 بیمارستان امید مشهد قرار گرفت . بعد از اعمال یک فراکشن از هر مرحله TLD ها از درون فانتوم خارج شده و دز جذبی آنها توسط TLD-reader قرائت گردید. برای اطمینان از نتایج به دست آمده و به دست آوردن اعداد با دقت بالا هر مرحله 3 بار تکرار گردید. نتایج: دز نهایی تومور cGy 6600 با فراکنش cGy 200 در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است که مرحله اول شامل 22 جلسه، مرحله دوم 3 جلسه و مرحله سوم 8 جلسه بود. دز رسیده به غدد پاروتید در یک فراکنش از هر مرحله به قرار زیر است: دز جذبی پاروتید در پایان فراکشن اول از مرحله اول : Gy1.164± 0.05 دز جذبی پاروتید در پایان فراکشن اول از مرحله دوم : Gy 1.297 ±0٫04 دز جذبی پاروتید در پایان فراکشن اول از مرحله سوم : Gy 1.161±0.03 و در نهایت بعد از یک دوره کامل درمان دز رسیده به غدد پاروتید برابر است با : ١٫١۶۴× ٢٢ + ١٫٢٩٧× ٣+ ١٫١۶١×٨ = ٣٨٫٧٨٧ نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که دز رسیده به غدد پاروتید (Gy 38.787) بیش از حد تحمل است زیرا با توجه به منابع حد تحمل غدد بزاقی Gy 32 است. بنابراین طبق TD5/5 انتظار می رود 5% عوارض در 5 شال بروز کند. Yun Li و همکارانش نیز طی مطالعه ای در سال 2006 نشان دادند که در دزهای بالاتر از Gy 30 سطح ترشح غدد بزاقی پاروتید کمتر از سطح آن قبل از درمان است. بنابراین دز رسیده به پاروتید در پرتودرمانی ناحیه سر و گردن از جمله نازوفارنکس باید به دقت در نظر گرفته شود.

Keywords:

رادیوتراپی , سرطان نازوفارنکس , دز جذبی , غدد پاروتید , فانتوم راندو