کارکردهای ادبی و بلاغی عطریات و آرایههای دارویی در بوستان و گلستان

از آن جایی که ادبیات آینهی باورها و اندیشههای یک قوم یا یک ملت است، شاعران و نویسندگان اندیشمنداغلب دانشهای زمان و آزمودگیهای علمی روزگار خود را درآثارشان منعکس میکنند و آثار آنها بستریآماده و مستعد و مدخلی مطمین برای طرح نظرگاههای گوناگون میباشد. طبیعیست که بخشی از مفاهیم، باورها و حتی واژههای مرتبط با طب و بهداشت به آثار ادبی بزرگان ادب راه یافته است. در آثار گران قدرسعدی از جمله بوستان و گلستان دو اثر برجستهی شیخ، برخی از اشارات و مفاهیم طب و پزشکی بازتاب یافته است که شناخت آنها نه تنها بخشی از ظرافتهای ادبی و سخنورانه این ادیب را نشان میدهد، بلکهبه درک بیشتر ما دربارهی باورهای رایج در طب سنتی و نگرش او در این مورد کمک میکند. هر چند ذکر داروها و شیوهای درمانی در بوستان وگلستان اساس و بنیان تالیفات سعدی و هدف اصلی او نبوده و بسیاری از آنها دست مایهای برای مضمون سازی و غنیتر ساختن بار معنایی زباندر لباسی که متکلمان را به کار آید و مترسلان را بلاغت افزاید و یا به علت داستان پردازیهای شایسته وگیراست و نمی توان از آنها یکسره برداشت پزشکی داشت، اما مضامین و مقولات پزشکی در این دو اثر اغلب با آنچه در کتب طب سنتی آمده است انطباق تام داشته و کوشش برای استخراج این مصطلحات با نظرات و آرای اطبای پیشین نه تنها کمک شایانی به فهم و درک هر چه بیشتر آثار او میکند بلکه راه کاری مناسب برای پی بردن به ریشه و منشا بسیاری از کلمات و اصطلاحات طبی و کارکردهای بلاغی و ادبی اینگونه اصطلاحات میباشد.

Keywords:

بوستان , گلستان , طب سنتی , کارکردهای ادبی و بلاغی