پهنه بندی و ارزیابی آلودگی نیتراتی و شاخص کیفی آب زیرزمینی (GQI ) دشت باشت

با افزایش جمعیت ومحدودیت منابع آبی سطح نیترات در آب آشامیدنی مسآله ای است که به مرور زمان وخیم تر می گردد. افزایش نیترات در منابع آبی افزایش خطر سلامتی جامعه را به دنبال دارد.امروزه غلظت نیترات در منابع آبی بخصوص آب آشامیدنی مسآله ای مهم است که مهمترین دلیل آن اثرات سوء بلند مدت وکوتاه مدت برسلامت انسان است در این تحقیق با استفاده بکارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی و روشهای زمین آمار، نحوه توزیع آلاینده نیترات و شاخص GQI در آبخوان دشت باشت که یکی از منابع آب زیرزمینی حایز اهمیت در جنوب غرب استان کهکیلویه و بویراحمد می باشد ، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور با نمونه برداری از 28حلقه چاه بهره برداری با کاربری های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی غلظت نیترات نشان داد که که میانگین غلظت نیترات در آبخوان حدود 7 میلی گرم بر لیتر است و خوشبختانه غلظت نیترات در کلیه نمونه ها به جزء یکی از نمونه ها کمتر از حد مجاز استاندارد بهداشت جهانی (45 میلی گرم بر لیتر) می باشد. از نظر توزیع مکانی آلودگی نیترات بیشترین غلظت نیترات آبهای زیرزمینی در مناطق میانی دشت دیده می شود. در این بخش غلظت نیترات تا حدود 5/49 میلی گرم بر لیتر افزایش پیدا کرده است. حداقل غلظت نیترات در قسمت های شمالی دشت (محل تداخل آبخوانهای کارستی و آبرفتی) و در چاههای آب شرب دیده می شود. همچنین بررسی تغییرات غلظت نیترات نسبت به عمق سطح ایستابی چاهها نشان می دهد که با افزایش عمق، غلظت نیترات کاهش یافته است که نشان دهنده تاثیر پذیری کمتر اعماق پایین تر از آبشویی نیترات از محل سطوح اراضی کشاورزی است. بررسی نقشه کیفی نهایی آب های زیرزمینی حاصل از همپوشانی نقشه های رتبه بندی 10 پارامتر کیفی (NO3-, SO42-, CL-, Ca2+, Mg2+, Na+, TDS, TH, EC, pH) مشخص نمود که کیفیت آب های زیرزمینی از ورودی دشت (محل تغذیه) به طرف خروجی (محل تخلیه) در حال کاهش است.

Keywords:

آلودگی , نیترات , شاخص GQI , آب زیرزمینی , باشت , GIS