بررسی کارکردهای اجتماعی وقف در بهبود رفاه اجتماعی

توسعه امری است پویا، متحرک و چندبعدی که همواره باید نیازهای حیاتی و اجتماعی انسان را پاسخ دهد و با محور قرار دادن اجتماع و مردم به عنوان عامل و نافع اصلی توسعه اموری از قبیل امنیت، شادی، رفاه، آزادی، انسجام و صلح را برای آنان فراهم آورد. با توجه به تجارب تلخ سه دهه توسعه جهانی از سال 1950 تا 1980 برای تحقق توسعه در هر جامعه، نباید آن را پدیده ای فراگیر و همه جانبه درنظر گرفت، بلکه توسعه را باید فرایندی برای پاسخ به نیازهای جامعه ای خاص دانست که منطبق با ماهیت و ساختار آن جمعه باشد؛ چراکه توسعه بدون توجه به واقعیت ها و توانایی های موجود در جامعه ی هدف هرگز به وقوع نخواهد پیوست. بنابراین برای شناسایی نیازها و توانایی های جامعه در عرصه توسعه و رفاه اجتماعی چاره ای جز مطالعه ارزش ها و واقعیت ها و تاریخ آن جامعه وجود ندارد تا با شناخت این مقولات موجود در هر جامعه، نیازها و ضروریات آن تعیین و تشخیص گردد. در این بین یکی از پتانسیل های مهم و برخاسته از فرهنگ اسلامی-ایرانی در جامعه ما، اعمال خیرخواهانه ی حمایتی مانند وقف است. از این رو پژوهش حاضر به شیوه کتابخانه ای و اسنادی درصدد است تا پدیده وقف را از بعد اجتماعی مورد بررسی قرار دهد. بر مبنای مطالعات و پژوهش ها و مشاهدات محقق، برخی از کارکدهای اجتماعی وقف شامل موارد زیر می شود: تامین و بهبود سرمایه انسانی، تولید کالاها و خدمات عمومی، توسعه ی فرهنگی، امنیت، خلق فضاهای شهری، عدالت، مسیولیت اجتماعی و توسعه ارزش های الهی و معنوی.

Keywords:

وقف , توسعه , اسلام