تفکر درباره طبیعت، اجزاء و عناصر آن، قوانین و نظام حاکم بر جهان هستی و همچنین توجه در هماهنگی و تعادل موجود در کاینات به عنوان تجلی علم و قدرت الهی یکی از مقولات بسیار مهمی است که متون اسلامی، به عنوان یکی از ابزارهای شناخت، موکدا انسان را به آن ترغیب و توصیه می نماید و
قرآن تمام عالم طبیعت را یکسره آیه و نشانه برای شناخت ماورای طبیعت می خواند. از این رو است که میتوان گفت تعالیم اسلامی مسلمین را به این نکته بنیادین یادآور می شود که تماس با طبیعت و تفکر در آن احساس تذکر را در انسان به وجود آورده و مطمینا او را به سوی شناختی بهتر و آگاهانه تر نسبت به اصول اساسی اسلام، همچون
توحید رهنمون خواهد کرد. به همین دلیل اصل
طبیعت گرایی یکی از مهم ترین اصول شهرسازی ایرانی- اسلامی بوده که در کنار دیگر اصول، اساس ساخت فضاهای شهری را تشکیل می دادند. این پژوهش در روشی توصیفی- تحلیلی علاوه بر پرداختن به اصل
طبیعت گرایی به اصل مسجدگرایی که اولین اولویت در ساخت فضاهای شهرهای اسلامی بوده است می پرداز و سعی دارد با ذکر نمونه هایی رابطه مساجد با طبیعت را بررسی کرده و به این سوال: نمود طبیعت در مساجد دوران اسلامی چگونه بوده است پاسخ دهد