کارکردهای نظام نوآوری به عنوان چارچوبی برای بررسی جامعیت قوانین مورد مطالعه: قوانین منتخب حوزه علم، فناوری و نوآوری در ایران

هدف از تحقیق حاضر ارایه روشی برای بررسی جامعیت قوانین حوزه علم، فناوری و نوآوری ایران است. چارچوب مورد استفاده، کارکردهای نظام ملی نوآوری است. بدین منظور به روش پیمایش (به کمک مصاحبه باز با خبرگان حوزه سیاست گذاری) سه مورد از مهمترین قوانین دایمی حوزه انتخاب شده است: قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی (1380)، قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات (1389) و قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات (1391). با این روش نشان داده شده که قوانین مورد بررسی، تا چه اندازه کارکردهای نظام نوآوری را پوشش داده و با پشتیبانی از این کارکردها به تقویت و تحقق آنها کمک می کنند. بدین منظور از روش مطالعه اسنادی، تکنیک تحلیل محتوا و از مقیاس لیکرت برای اندازه گیری نگرش خبرگان استفاده شده است. تحلیل یافته ها در دو بخش انجام شده است: تاثیر کلی مواد قانونی بررسی شده بر کارکردهای هفت گانه نظام ملی نوآوری، و کارکردهای مورد تاکید هریک از قوانین. در بخش اول، قوانین منتخب در مجموع بیشتر بر کارکردهای فعالیتهای کارآفرینانه، جابجایی منابع و شکل دهی به بازار پرداخته اند در حالی که قوانین مزبور بر کارکردهای مشروعیت بخشی، انتشار دانش از طریق شبکه ها و هدایت تحقیقات کمتر تاثیر می گذارند. در بخش دوم نیز نتایج نشان داد که قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی کارکردهای جابجایی منابع و شکل دهی به بازار را بیشتر تقویت می کند. بیشترین تاثیر قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات بر کارکردهای فعالیت های کارآفرینانه و هدایت تحقیقات است. قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات نیز بر کارکردهای جابجایی منابع و شکل دهی به بازار.

Keywords:

نظام ملی نوآوری , کارکرد , قوانین , ایران , مقیاس لیکرت