مفهوم زمان و کریستال زمان در نظریات ژیل دلوز و تاثیر آن بر روایت در سینمای معاصر ایران

زمان از جمله شهودیترین و پایهای ترین احساسات تجربی بشر است با این حال معنا و مفهوم آن هیچگاه برای ابنای بشر در طول تاریخ به روشنی مشخص نبوده است. این مقاله قصد دارد تا علاوه بر تبیین و تحلیل مبحث زمان وترکیبات آن به خصوص نظریه کریستال زمان در نظریات ژیل دلوز به تاثیری که این نظریات بر روایت در سینمای - معاصر ایران داشته بپردازد. پژوهش برآن است که سینمای مبتنی بر چند زمانی، از عامل زمان با رویکردی که آرایفلسفی کسانی چون هانری برگسون و ژیل دلوز قابلیت تحلیل جامع آن را دارند بهره میگیرد. در روایت سینمای مبتنی بر چند زمانی یا سینمای خاطرات و پیشآگاهیها عواملی چون مبدا روایت، زمان، قاببندی و شرایط ذهنیتاهمیت بسیاری مییابند و در برخورد این نوع روایت ذهنی با حافظه و خاطره، عواملی چون زمانپریشی و انواع رجوع به گذشتههای بیرونی، درونی و مرکب مطرح میشوند. در این پژوهش، پس از توضیح مفهوم زمان و کریستال-زمان نزد ژیل دلوز، تاثیرات و تغییراتی که این نگاه بر سینما و عنصر روایت در آن گذارده است بررسی و در ادامه برخی از آثار سینمای معاصر ایران که ساختار روایی مدرنی مبتنی بر این نظریات دارند، با نیت دستیابی به الگویی واحد برای خوانش این نوع سینما تحلیل میشوند

Keywords:

زمان , کریستال زمان , روایت , ژیل دلوز , سینمای معاصر ایران