بحران آب و بررسینقش آن در توسعه پایدار کشور

در شروع قرن بیست و یکم افزایش تقاضای آب موجبات کاهش نگران کننده سرانه منابع آب تجدیدشونده را با توجه به محدودیت این منابع در نقاط مختلف جهان فراهم آورده است. وضعیت این ماده حیاتی در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و هم اکنون در تعدادی از کشورهایی که در این مناطق قرار گرفته اند تقاضای آب از امکانات منابع آب قابل استحصال تجاوز کرده است. در سالهای آینده، تداوم افزایش میزان تقاضاها، باعث تشدید محدودی تها خواهد شد. بنابراین توجه جدی به مبانی مدیریت منابع آب برای نظام برنامه ریزی و مدیریتی را اجتناب ناپذیر خواهد کرد ارزیابی درست اقتصادی و مقررات مناسب متوسل شد تا از خسارات احتمالی جلوگیری شود شرقی، 1384 روال عمومی و سیاس تگذاری آب در سطح جهان تا آغاز دهه ی 1980 ، صرفا عرض هی آب بیشتر را برای تامین تقاضای جمعیت رو به رشد، هدف قرار داده بود. متاثر از این رویکرد، مبنای توسعه ی منابع همواره تک منظوره بود. طرح های توسعه صرفا در پی کنترل فیزیکی آب برای منافع اقتصادی بودند و به تاثیرات زیست محیطی و اجتماعی نیز توجه چندانی نمی شد. افزون بر ای نها، مشارکت مردمی در فرایندهای تصمیم گیری به ندرت وجود داشت. چنین رویکردی آثار نامطلوب و گاه جبران ناپذیری را بر اکوسیستم ها و جوامع بر جای می گذاشت. این امر جامعه ی جهانی را به واکنش و اتخاذ نگرشی جدید در مدیریت بخش آب وادار کرد. امروزه (قرن بیست و یک) بحران آب وجود دارد؛ لیکن چنین نیست که این بحران، به کمبود آب برای تامین نیازها مربوط شود. این بحران در واقع ناشی از مدیریت نادرست آب است بطوری که میلیاردها انسانو نیز محیط زیست از آن در رنجاند. عمده تحولات اقتصادی در اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه، به هزینه تاثیرگذاری های شدید بر اکوسیستم های طبیعی به دست آمده است. نیمی از تالا بهای جهان در قرن بیستم نابود شدند و در پی آن، بخش عمد های از تنوع زیستی از بین رفت. برخی رودها و نهرها که از مراکز شهری عبور می کردند، یا خشک شده اند و یا در حال مر گاند. به هر حال می توان گفت که در چند دهه ی اخیر رشد جمعیت و توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی از یک سو مقابله با اثرات کمبود آب ناشی از خشکسالی ها از سوی دیگر که نیاز به تخلیه ی بیشتر آب را طلب می کرد بطور گسترده باعث برداشت بی رویه از ذخیره ی محدود آبخوان های برخی دشت های کشور گردیده است. بطوری که بسیاری از آنان با افت قابل توجه سطح ایستایی آبخوان ها مواجه شده اند .از این رو این مقاله به بررسی اهمیت بخش آب و نقش آن در برنامه هایتوسعه پایدار و همچنین تحلیلی بر مسایل و مشکلات کشور در این بخش می پردازد.

Keywords:

بحران آب , تقاضای آب , میزن تقاضا ,