بررسی عقل از دیدگاه سنایی غزنوی بر اساس مثنوی حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه

مقوله عقل در سروده های سنایی از جلوه های متفاوتی برخوردار است. گاهی عقل مورد ستایش قرارمی گیرد و پیروی از آن شایسته و لازم دانسته می شود و زمانی آن را مورد نکوهش قرار می دهد وبشدت انسان را از اتکا به عقل و استدلال های عقلی بر حذر می دارد. عقلی که تابع شرع و در فرمانحق است ستوده است و مایه نیکی است. عقل ذوقی (عقل کل) با عشق نسبت دارد مورد ستایش سناییاست و عقل خود مختار و متکی به خود عقیله است. از دیدگاه سنایی عقل دارای مراتبی است:1- عقل کلی که متصل به عقل کل است. 2- عقل مکار و حیله گر. 3- عقل فلسفی و چون وچرا گر وادعا کننده استقلال. به نظر سنایی عقلی مورد ستایش است که از عقل کل سرچشمه گرفته باشد وهدایتگر آدمی و رهنمای به سوی حق است. عقل مکار و عقل فلسفی راهی به سوی شناخت حقندارد. نگارنده با بررسی اشعار حدیقه سنایی سعی کرده است این مدعا را اثبات نماید.

بررسی عقل از دیدگاه سنایی غزنوی بر اساس مثنوی حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه Keywords:

سنایی , عقل , شرع , حدیقه