نهاد حسبه و نظارت بر مشاغل مختلف جامعه

حسبه نهادی دینی در نظام دیوان سالاری دولت های اسلامی و عهده دار نظارت بر امور اقتصادی ، اجتماعی، مذهبی و بهداشتی بوده است. این نهاد ریشه در امر به معروف و نهی از منکر دارد پیامبر (ص ) و خلفای راشدین خود به بازرسی و نظارت بر بازارها و اخلاق عمومی پرداختند. در دوران امویان به عنوان یک وظیفه اداری به والی واگذار می شد. اوایل عصر عباسیان،سازمان حسبه شکل گرفت و متصدی آن محتسب نامیده شد.رشد اقتصادی _ اجتماعی شهرها، مناسبات شهری و تشکیلات حرفه ای سبب به وجودآمدن نظام اصناف شد و چون تجارت رونق گرفت بنابراین دولت توانایی کنترل و نظارت برکل امور رانداشت به همین دلیل وظایفی را به نهادهای مختلف سپرد. از جمله این نهادها حسبه بود. اهمیت آن در این است که بطور تخصصی خلق و خوی های، عادات هر شغلی را به طور واضح بیان می کند. نزدیک ترین پیوند را با توده های مردم و طبقات میانه و زیرین جامعه شهری داشت.

Keywords:

حسبه , محتسب , محاکم حسبه , نظارت برمشاغل