تحلیل روابط ایران و عربستان در چارچوب نظریه وابستگی

نگاهی به ویژگی های ایران و عربستان سعودی که در قالب مسایلی مانند نقش ایران و عربستان سعودی در جهان اسلام، موضوع حج، بازار نفت، حضور فعال هر دو کشور در مجامع بین المللی، منطق های و اسلامی، موقعیت ویژه جغرافیایی در منطقه خلیج فارس و برخورداری از اقلیت شیعه و سنی، تبلور می یابد، حکایت از اهمیت ایران و عربستان سعودی برای یکدیگر دارد. گرچه این ویژگی ها در وهله اول به مثابه نقاط اشتراک دو کشور تجلی می یابد و بعضا به عنوان عوامل پیوند دهنده روابط فرض می شود، اما واقعیت آن است که تلقی و اهداف متفاوت تهران و ریاض از عناصر فوق و چگونگی استفاده از هر یک از ویژگی های مذکور جهتتامین منافع کشوری، منطقه ای، بین المللی و جهان اسلامی خود، بخش عمده ای از این نقاط اشتراک را می تواند به نقاط افتراق تبدیل کند. در کنار عناصر فوق، اختلاف نظر میان ایران و عربستان که متاثر از عواملی مانند نوع و ساختار حکومت، مفهوم امنیت و اجرای الگوی مشخص امنیت منطقه ای، روابط با آمریکا، تفکر وهابیت و تکفیر شیعه، حمایت عربستان از صدام در طول جنگ تحمیلی و کشتار مکه، تلقی عربستان از نقش ایران در دو دهه گذشته در منطقه و انتقاد از حضور القاعده در ایران می باشد، و نیز سیاست های متفاوت ایران و عربستان در افغانستان، عراق، لبنان و فلسطین، نشان می دهد که توسعه و گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی بر بستری از تناقضات و رقابت های پیچیده استوار است که حرکت در مسیر آن ظرافت و دقت بسیاری می طلبد. حال در این تحقیق سعی می شود به بررسی روابط ایران و عربستان در چارچوب نظریه وابستگی پرداخته شود.

Keywords:

ایران , وابستگی , عربستان