بررسی حقوقی سرنگونی هواپیمای ایرباس ایران توسط آمریکا

درروز 3 ژوییه 1988 برابربا 12 تیر ماه 1367 ناووینسنس آمریکا مستقردرخلیج فارس درپاسخ به گزارش یکی دیگراز ناوهای آمریکایی حاضردر منطقه مبنی برحمله به یک کشتی تجاری پاکستانی،خودرابه حوالی جزایر ایرانی قشم وهنگام رساند.درپی این اقدام، بنابر ادعای مقامات ایرانی، چندقایق جنگی ایرانی مبادرت به شلیک به سوی وینسنس نمودندکه این عمل باواکنش متقابل رزمناو آمریکایی روبروگردید.که دراثنای این درگیری،ناو مذکورباشلیک دو فروندموشک هواپیمای مسافربری شرکت ایران ایر به شماره پرواز 655 با 290 نفر مسافر وخدمه که ازفرودگاه بندر عباس به مقصد دبی درپرواز بود راسرنگون ساخت.هواپیمای ایران ایر درحالی مورداصابت قرارگرفت که هنوزبر فضای آب های سرزمینی ایران قرارداشت. بلافاصله پس ازوقوع این حادثه،دولت ایران موضوع رادرشورای سازمان هواپیمایی کشوری بین المللی )ایکایو( مطرح نمودکه صرفابه محکومیت قضیه بسنده کردوآمریکا را مقصر نشناخت . لذادر این بررسی هدف ایران محقق نشد.دولت ایالات متحده پس ازوقوع سانحه ضمن خودداری ازپرداخت غرامت به ایران ایر یاقبول مسیولیت،اعلام آمادگی کردتا به بازماندگان این حادثه به طورمستقیمغرامت پرداخت نماید.دولت ایران ضمن رد این پیشنهاد،درتاریخ 17 مه 1989 دادخواستی راتقدیم دیوان کردو متعاقب آن لایحه ی خودرانیزدرتاریخ 24 ژوییه ی 1990 تسلیم آن مرجع نمود.ایران دردادخواست خوداهداف زیررادنبال می نمود: • تجدیدنظرخواهی در مورد تصمیم ایکایو مورخ 17 مارس 1989 مبنی برعدم نقض کنوانسیون شیکاگو توسط دولت ایالات متحده؛ • تصمیم گیری در مورد نقض کنوانسیون منع وجلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری )کنوانسیون مونترال( از سوی دولت ایالات متحده به دلیل سرنگون ساختن هواپیمای ایران ایر؛ • تعیین میزان غرامت قابل پرداخت از سوی دولت ایالات متحده به شرط احراز نقض مندرج در قسمت قبلی. هدف این مقاله بازخوانی پرونده سقوط ایرباس ایران توسط ناو وینسنس آمریکا، چگونگی حادثه وادعاهای حقوقی ایران ونهایتا چگونگی و چرایی مختومه شدن این پرونده دردیوان بین المللی دادگستری قبل از رسیدگی درآن دیوان می باشد

Keywords:

دیوان بین المللی دادگستری , شورای ایکایو , پرواز 655 ایرباس ایران , خلیج فارس , ناو وینسنس