مطالعه تطبیقی نقوش نمادین منسوجات دوره هخامنشی و صفوی

ازآنجاییکه تاثیرپذیری نقوش یک دوره از دوره دیگر همواره جزء مباحثی است که به یافتههای تاریخ هنر و فلسفه هنر کمک میکند و گر چه اوج هنر نساجی ایران باستان را بنا به مدارک موجود، دوران ساسانی بیان میکنند، اما هنر نساجی هخامنشی درواقع اساس و بنیانی محکم برای دوران ساسانی بوده است. از اینرو هدف پژوهش حاضر بر این بوده تا نه تنها منسوجات هخامنشی را از نظر فرم و محتوای نقوش بررسی کند، بلکه به بررسی نقوش صفوی نیز پرداخته و منسوجات دو دوره را با یکدیگر مقایسه مینماید. ضرورت و اهمیت پرداختن به تحقیق نیز شناسایی منسوجات صفوی، ویژگیها، فرم و مفهوم نمادین آنها با استمداد از نقوش هخامنشی است؛ نقوشی که بعضا هنوز هم در منسوجات سنتی ایران استفاده میشوند. در این تحقیق 72 نمونه از نقوش منسوجات هخامنشی و 77 نمونه از نقوش منسوجات صفوی به روش کتابخانهای )حقیقی و مجازی( جمعآوری شده است که با رویکرد نماد شناسانه الیاده محتوای نقوش را مورد بررسی توصیفی-تحلیلی و مقایسه تطبیقی قرار گرفته اند. به طورکلی نتایج حاصل از انجام تحقیق حاضر اذعان میدارد که برترین ویژگیهای بصری نقوش منسوجات دوره صفوی در ایران عبارتست از شیوه تکرار نقوش در پارچهها, پیوستگی نقوش با هم و اهمیت دادن یکسان به نقوش و مهمترین مولفه های تاثیرپذیری منسوجات دوره صفوی از منسوجات دوره هخامنشی ایران شامل بیان نمادین نقوش بکار رفته, ایجاد مفاهیم عمیق در بکارگیری نقوش و انطباق فرم و شکل نقوش بر اشکال هندسی میباشد.

مطالعه تطبیقی نقوش نمادین منسوجات دوره هخامنشی و صفوی Keywords:

نقوش , منسوجات , پوشاک , پارچه , هخامنشی , صفوی