ملاصدرا،تفسیر یا تاویل

قران (طریق وحی) در کنار استدلالات عقلی و برهانی و نیز تهذیب نفس و عرفان، یکی از مولفه های اصلی و در حقیقت مهم ترین رکن حکمت متعالیه به شمار می آید. صدرالمتاهلین به عنوان فیلسوف مفسر و عارف بزرگ جهان اسلام، رسیدن و نایل آمدند ((حقیقت واحد)) را از طریق مختلف ممکن دانسته، آنها را مکمل یکدیگر تلقی می کنند به گونه ای که از سویی می توان تاثیر عمیق فلسفه وجودی ملاصدرایی، آگاهی از اصول و مبانی عرفانی و بهره مندی از شهود و اشراق و را در فهم، تفسیر و تاویل آیات قرآنی توسط ملاصدرا به وضوح مشاهده کرد و از سوی دیگر تدبر و تامل او در آیات وحیانی و قرآنی و نیز روایات معصومین (ع) را در کشف و طرح بسیاری از مبانی فلسفی و حکمی نظاره گر بود. آثار آیات قرآنی در نظام فلسفی ملاصدرا گاه به عنوان دلیل گاه استشهاد و گاه اقتباسی است. به نظر می رسد صدرالمتاهلین در به کارگیری کلام وحی، جهت استوار ساختن مبانی فلسفی خود و دستیابی به حقیقت پیش از آنکه از روش ((تفسیر)) و پسند نمودن معانی ظاهری و مفاد استعماری آیات قرآن استفاده کند از روش ((تاویل)) و درک باطن و یا بطن قرآن بهره برده است وی با ضروری دانستن آن تحلیل صحیح را عروج از لفظ به معنا و تطبیق کتاب تدوین و تکوین تلقی می کند، گرچه ایشان در مواردی متعهد به این معنا نبوده و تاویلی ناسازگار با ظاهر آیات، سیاق آنها و نیز اصول عقلانی محاوره ارایه نموده است.

Keywords:

ملاصدرا , قرآن , تاویل , تفسیر , باطن