شناسایی عناصر هویت ساز برای طراحی مجموعه فرهنگی مذهبی

مجموعه ی فرهنگی مذهبی، در میان کالبد فضاهای اسلامی، اساسی ترین نقطه ی عطف محسوب میگردد. درشهرهای قدیمی هنگامی که به سراغ این مجموعه ها میرویم، در میابیم که، این سمبل و نشانه ی شهری به عنوان عنصری اصلی در بیان اعتقاد، اندیشه و روح حاکم بر محیط، همواره جایی را در قلب شهر یا محیط به خود اختصاص داده است. این برخورد منطقی و تفکر منظم معمار مسلمانی بوده است که سلسله مراتب را خوب شناختهاست. متاسفانه عدم توجه به مفاهیم مستتر در معماری مکان های مذهبی در ایران، سبب بیگانگی نسل طراح کنونی از دستاوردهای هنر معماری ایرانی شده است. پیامد این بیگانگی، خلا هویتی و حذف عناصرهویت ساز در اماکن مذهبی منجمله مجموعه های فرهنگی مذهبی شده است. بنابراین، تبیین عناصر هویت ساز در طراحی مجموعه های فرهنگی مذهبی، ضروری به نظر میرسد، چرا که لازم است، معماری این بنا، آگاهانه انجام شود و هویت مذهبی و فرهنگی این مکان مقدس در نظر گرفته شود. جهت سنجش وضعیت فعلی هویت در طراحی مجموعه های فرهنگی مذهبی، ابتدا رابطه بین هویت، فرهنگ و مذهب و مولفه های موثر در هویت و هویت مکان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. سپس با مطالعه ی سیر تحولات مجموعه فرهنگی مذهبی، عناصرهویت ساز این مجموعه، با روش تحلیل محتوا، از منابع معتبر، استخراج گردیدند و در ادامه، میزان به کارگیری این عناصر در مجموعههای فرهنگی مذهبی امام رضا و ولی عصر در تهران تجزیه و تحلیل گردید. نتایج حاصل نشان میدهد که، در طراحی این مجموعهها، معمار، برخی از عناصر هویتساز؛ مانند مناره، محراب و گنبد و ...را مورد استفاده قرار نداده است. عدم استفاده از عناصر هویت ساز در این بناها موجب شده که از نظر هویت و ساختار، مردم نتوانند با آن ارتباط بر قرار کنند، چرا که مردم در چنین مجموعه هایی حس بودن در مکان مذهبی را ندارند.

شناسایی عناصر هویت ساز برای طراحی مجموعه فرهنگی مذهبی Keywords:

عناصر هویت ساز , مجموعه فرهنگی مذهبی , معماری اسلامی , هویت