مروری بر مطالعات ایزوتوپ کربن در انواع مختلف الماسها: جهت تعیین خاستگاه کربن و نحوه ی تشکیل آنها

الماس اساسا در گوشتهی زمین تشکیل میشود. در پوستهی زمین نیز الماسهای غیرگوهری در دگرگونی های فشار بالای کم دوام یا مناطق برخورد شهابسنگ تشکیل شدهاند. الماسهای گوشتهای به صورت بیگانهبلور توسط سنگ های آتشفشانی کمیابی (کیمبرلیت، لامپروییت و لامپروفیرهای اولترامافیک و حتی برخی از کماتییت ها) به سطح زمین منتقل میشوند. کربن در الماسهای پوستهای، خاستگاه پوستهای دارد. ویژگی های آن همراهی الماس با متاسدیمنتها، محتوای نیتروژن زیاد آنها (تا یک درصد وزنی)، سنگین بودن 15N و انطباق 13c آنها با مواد آلی میباشد. تغییرات 13 الماسها بین -41 تا +5 درهزار است. 13c حدود 72 درصد الماس ها بین -8 تا -2 درهزار است که شباهت زیادی به سایر سنگ های گوشته ای دارد. کربن الماس های پریدوتیتی به طور مستقیم از گوشته منشا گرفته است. کربن الماسهای اکلوژیتی، علاوه بر گوشته میتواند از خاستگاه های مختلف دیگری مانند مواد آلی و کربنات های دریایی نیز تامین شده باشد. کربن الماس های گوشته ی پایینی، در اثر فرورانش های عمیق فراهم شده است. الماسهای الیافی انطباق خوب و کاملی با میزان 13c گوشته نشان میدهند که میتواند تاییدی بر رشد سریع و مستقیم آنها از ماگمای کیمبرلیتی در شرایط فوق اشباع از کربن باشد. هنوز نحوهی تشکیل الماسهای چندبلورین کربنادو کاملا مشخص نشده است. 15N الماس های الیافی و پریدوتیتی با میزان آن در گوشته انطباق دارد. تشکیل الماس در گوشته در کل فرآیندی متاسوماتیکی در نظر گرفته شده است. الماس در نتیجه ی احیای کربن طی واکنش های احیاییای مانند CO2 = C + O2 و H4 + O2 = C + 2H 2O متبلور میشود.

Keywords:

الماس , گوشته , 13c , عمق تشکیل الماس , منشای کربن الماس