شناسایی شاخص های کالبدی در معماری زورخانه

زورخانه مکانی است که در آن ورزش باستانی انجام می شود. اکثر زورخانه ها در دوران های گذشته در کوچه پس کوچه ها و بافت شهری ساخته شده اند. این مکان در طراحی از الگویی پیروی می کند که مناسب هویت پهلوانی و روحیه مذهبی است. زورخانه هایی که از قدیم باقی مانده اند بنایی مسقف هستند و نمای بیرونی آن چهارگوش است که در وسط آن گودی کنده شده که محل ورزش ورزشکاران است . اطراف گود نیز غرفه هایی برای نشستن تماشاچیان بنا گردیده است . در یکی از غرفه ها که مدخل زورخانه محسوب می شود، سکویی به نام سردم برای نشستن مرشد زورخانه ساخته اند. برخی از نویسندگان و محققان شباهت هایی میان زورخانه و بناهای دیگر مانند تکیه ها و خانقاه ها و حتی نیایشگاه های مهری دانسته اند که این شباهت ها هم از لحاظ معماری و هم از لحاظ آداب و رسوم بوده است. جناب آقای زنده یاد دکتر مهرداد بهار به شباهت میان زورخانه ها و نیایشگاه های مهری پرداخته است. در این تحقیق سعی بر آن شده است تا با تفسیر یافته ها و نیز بررسی عناصر کالبدی دیگری همچون سقف ، نور، ارتفاع و ... با شناسایی ، تفسیر و نقد عواملی که باعث تغییر نگرش مردم نسبت به این ورزش و کمرنگ شدن این میراث گرانبها شده اند، بتوان این ورزش را به زمان اوج خود بازگرداند. روش این تحقیق مبتنی بر رویکرد توصیفی و تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات براساس مطالعات کتابخانه ای می باشد.

Keywords:

زورخانه , ورزش باستانی , معماری , گود , نیایشگاه های مهری