بررسی توزیع اپیدمیولوژیک دانسیته پستانی و رابطه آن با فاکتورهای خطر سرطان پستان

مقدمه: سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطانها در میان زنان در سرتاسر جهان و اولین علت مرگ ومیر ناشی ازسرطان در زنان می باشد. در ایران نیز سرطان پستان رتبه نخست بدخیمی ها را در میان زنان دارد. دانسیته بالایپستانی با افزایش خطر بدخیمی همراه است و انتظار میرود با سایر فاکتورهای خطر سرطان پستان همراهی داشته باشد.هدف ما بررسی اپیدمیولوژیکی توزیع دانسیته ماموگرافیک بیماران و ارزیابی همراهی این فاکتور خطر با سایرفاکتورهای خطر شناخته شده بود.مواد و روشها: مطالعه از نوع مقطعی-تحلیلی بود و 728 نفر از افرادی که در طی مدت نمونه گیری، جهت ماموگرافی بهمنظور غربالگری یا به علت تشخیصی به مرکز تصویر برداریبیمارستان امام خمینی(ره) مراجعه کرده بودند، برای شرکتدر مطالعه انتخاب، و از آنها رضایت آگاهانه جهت شرکت در مطالعه کسب شد .اطلاعات دموگرافیک و فاکتورهایخطر سرطان پستان و فاکتورهای موثر بر دانسیته در پرسشنامه هایی که از پیش طراحی شده بود ثبت گردید. برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS11.0 و آزمون آماری مجذور کای، t-test و رگرسیون لوجستیک استفاده شد. یافته ها: بیشترین درصد افراد در گروه 2و 3 دانسیته ماموگرافیک قرار داشتند(% 75 ) و درصد افراد دارای پستان دنس 51/9% بود که در گروه غربالگری این نسبت کمتر (49/2%) و در گروه تشخیصی بیشتر (59/6%) بود). نتایج نشان داد افزایش سن، افزایش (BMI(Body Mass Index، شیردهی، یایسگی، شاغل نبودن، تاهل،کمتر بودن سن اولین زایمان(تا 29 سالگی)، داشتن فرزند و افزایش تعداد پاریتی( تا 8 فرزند) و مصرف سیگار بر کاهش دانسیته موثرند. همچنین افرادی که ماموگرافی را به هدف تشخیصی انجام دادند یا دارای علامت بالینی بودند، دانسیته پستانی بالاتریداشتند؛ ولی بین مصرف قرص های ترکیبی یا هورمون درمانی جایگزین، سن منوپوز و سن منارک، فاز سیکل قاعدگی و سابقه خانوادگی سرطان پستان با دانسیته ارتباطی وجود نداشت. با حذف اثرات متقابل عوامل بر هم، نشان داده شد که تنها BMI، وضعیت یایسگی، پاریتی و وضعیت تاهل به صورت مستقل با دانسیته ارتباط معنادار دارند. بحث و نتیجه گیری: در افراد ارجاع شده جهت ماموگرافی تشخیصی یا دارای شکایات بالینی حتی دوطرفه، الگوی دانسیته و و شیوع فاکتورهای خطر متفاوت از گروه غربالگری است و بنابراین باید علت مراجعه و شکایات بالینی در ارزیابی بیماران لحاظ شود. با توجه به تاثیر تاهل و پاریتی بر کاهش دانسیته، برنامه ریزی ها و مشاوره های لازم بایستی صورت گیرد. در مورد افراد سیگاری و چاق باید توجه داشت که ممکن است به طور کاذب دانسیته پستانی افراد high risk پایین باشد. زمان سیکل قاعدگی تاثیری بر دانسیته ماموگرافی ندارد و طبق نتایج این مطالعه زمان خاصی برای انجام ماموگرافی نوصیه نمی شود.