تجزیه و تحلیل پرسشنامه سرشماری نفوس و مسکن ایران : پارادوکس کاهش هزینه ها یا توجه به اصول بین المللی

سرشماری؛ منبع اولیه اطلاعات درباره تعداد و ویژگیهای یک جمعیت در دوره سرشماری است که از آن در اکثر کشورها بعنوان فرصتی طلایی برای جمع آوری اطلاعات گوناگون یاد می شود مزیت سرشماریها از یک سو در پوشش همگانی آن و از سوی دیگر در تعقیب و تداوم آمارها از یک سرشماری به سرشماری دیگر می باشد. در واقع هیچ منبعی این نیاز را برآورده نمی سازد و از این لحاظ منبعی منحصر به فرد به شمار می رود ا زنقطه نظر توسعه، سرشماری فراهم کننده اطلاعات پایه برای مقایسه کشورها برحسب درجه توسعه یافتگی می باشد. به خاطر هزینه بسیار بالای سرشماری ها، لزوم کسب پاسخهای مفید، دقیق و متناسب با نیاز طیف وسیع مصرف کنندگان داده ها، رسالتی سنگین بر دوش سازمان متولی می نهد البته تدوین دقیق سؤالات وظیفه ای سنگین تر است و سهل انگاری و غفلت در این زمینه تبعات جبران ناپذیری نظیر اتلاف بودجه، وقت، گردآوری و انباشتن اطلاعات ناقص در پی خواهد داشت که این خود نیز منجر به کلی گویی و کلی نگری می شود. بدین ترتیب زنجیره ای از تبعات منفی شکل می گیرد که می تواند اغلب برنامه ریزیهای اجتماعی و اقتصادی را به بیراهه بکشاند. به عبارت دیگر ما به جای استفادهاز ابزاری مهم جهت تصمیم گیریها، صرفاً نمایشی آماری خواهیم داشت. مقاله حاضر به بررسی محتوای پرسشنامه و سؤالات مطرح در سرشماری نفوس و مسکن می پردازد. تناسب این سوالات را با تقاضا و نیازهای کاربران داده ها مورد ارزیابی قرار می دهد. در ادامه با چشم اندازی آینده نگر به توصیه ها و اصول مطروحه از سوی سازمان ملل می پردازد و در نهایت با مجموعه ای از پیشنهادات و انتظارات برای سرشماری پیش رو در سال 1385 نتیجه گیری خواهد کرد.

Keywords:

سرشماری , قومیت , مهاجرت , معلولیت