بررسی عملکرد اسانس گیاه شاه اسپرم Tanacetum balsamita L در مراحل مختلف فنولوژیکی

شاه اسپرم Tanacetum balsamita L، گیاهی علفی، چندساله و معطر از خانواده کاسنی بوده که در صنایع تولید روغن، لوازم آرایشی ، رنگ، حشره کش، پزشکی، نگهداره و همچنین داروهای گیاهی کاربرد دارد. با توجه به کاربرد متعدد این گیاه در صنایع مختلف، شناخت بهترین زمان برداشت جهت دستیابی به بالاترین عملکرد اسانس، امری ضروری به شمار می آید. هدف از انجام این تحقیق تعیین مناسب ترین مرحله برداشت گیاه شاه اسپرم جهت استخراج بیشترین میزان اسانس بوده است جهت انجام این تحقیق، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای واقع در شهرستان تبریز اجرا گردید. تعداد سه کرت با ابعاد 15 در 7 متر تهیه گردید و فاصله بین کرت ها یک خط نکاشت و بین هر بلوک یک متر در نظر گرفته شد تیمارهای آزمایشی شامل مراحل مختلف برداشت گیاه قبل از گلدهی، هنگام گلدهی و بعد از گلدهی بود. نمونه های گیاهی بعد از جمع آوری خشک گردیده و با روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر، اسانس گیری شدند. نتایج نشان داد عملکرد اسانس در مرحله قبل از گلدهی 1/3 درصد بوده که در مقایسه با مراحل گلدهی و بعد از گلدهی به میزان 0/83 و 6/66 درصد بیشتر بوده است بین مراحل گلدهی و بعد از گلدهی از نظر عملکرد اسانس اختلاف معنی داری مشاهده نشد نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد اسانس مربوط به قبل از مرحله گلدهی بوده و از نظر عملکرد اسانس اختلاف معنی داری مشاهده نشد نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد اسانس مربوط به قبل از مرحله گلدهی بوده و مهم ترین عملکرد اسانس نیز مربوط به مرحله گلدهی بوده است با توجه به نتایج این تحقیق، می توان گفت مرحله قبل از گلدهی، مناسب ترین زمان برداشت گیاه دارویی شاه اسپرم جهت استحصال بالاترین عملکرد اسانس می باشد.

Keywords:

لاتین Tanacetum balsamita L , عملکرد , اسانس , زمان برداشت , مراحل فنولوژیکی