رد پای ساختارهای سیاسی نظام ساسانی در ارداویرافنامه

ارداویرافنامه یکی از متون پهلوی و مربوط به دوره ساسانیست که شرح معراج موبدی به نام ارداویراف به بهشت و دوزخ را نگاشته است ، این معراج از نوع سفر شمنیست ، به گونه ای که روان ارداویراف پس از انجام آزمایشاتی دینی که برای انتخاب وی از طرف موبدان انجام گرفته است با خوردن می و منگ گشتاسبی به معراج می رود و پس از 7 شبانه روز بازمی گردد و شرح سفرش را می گوید ودبیری می نویسد؛ در این تحقیق ساختار های سیاسی ارداویرافنامه با دیگر متون پهلوی مقایسه گردید و مشاهده شد که ردپای بسیاری از ساختار های سیاسی جامعه ساسانی را می توان در کتاب یافت، برای نمونه تنها نوع و شکل ارایه شده در زمینه کشور داری در کتاب نظام پادشاهیست و پادشاه مقام معنوی بالایی دارد وبین دین و سیاست یک همبستگی کامل مشاهده گردید . با بررسی این ساختار ها و مشاهده هماهنگی مابین ارداویرافنامه با دیگر متون پهلوی نتیجه گرفته شد که این منبع در دوره ساسانی و احتمالا در زمان خسرو اول توسط موبدان زرتشتی جهت پاسخ گویی به شبهات ایجاد شده در بین زرتشتیان از طرف موبدان نگاشته شده است، این شبهات دینی به دلیل ظهور ادیان جدیدی مانند مانویت، مسیحیت و مزدک بوده است که موبدان زرتشتی آنها را تهدیدی برای خود می پنداشتند ، همچنین در این تحقیق مشاهده شد که برخی از بخش های کتاب از دیگر منابع ساسانی مانند: کتیبه کرتیر و اوستا اقتباس شده است ، این تحقیق نشان می دهد که ارداویرافنامه می تواند به عنوان یک منبع معتبر جامعه ساسانی مورد استفاده محققین قرار گیرد و محتوی کتاب بیشتر مشخص کننده ساختارهای سیاسی جامعه ساسانی در قرون پنجم وششم میلادی می باشد .

Keywords:

ارداویرافنامه , ساسانی , متون پهلوی , ساختارهای سیاسی , آیین زرتشت