بررسی نقشمایه های سفالینه گونه سیلویت(سایه نما) قرون میانه؛با تکیه بر مجموعه موزه های بنیاد

شکل گیری حکومت سلجوقیان در نیمه قرن پنجم هجری موجب وحدت سیاسی شد و سرزمین های امپراطوری ساسانی احیا شد. با حمایت سلاطین و رونق تجارت و گسترش مراودات فرهنگی با کشورهای دیگر از جمله چین، هنر های صناعی توسعه یافت. محصولات هنری بصری این دوره از جمله سفالگری در مقایسه با سده های پیشین پربار تر و انواع فن آوری ساخت و تزیین تکمیل و ابداع شد. به کار گیری خمیر سنگ و لعاب قلیا موجب ابداع شیوه تزیینی موسوم به سیلویت شد. تکنیک تزیین آن کندن گلابه برای نقوش معکوس به صورت برجسته و نقاشی زیر لعاب با رنگ سیاه بر زمینه آبی فیروزه ای یا عاجی است. نقشی که بدون توجه به جزییات مانند سایه بر سطح سفال نمایش داده شده است. این پژوهش بر آن است سفالینه های گونه موسوم به سیلویت را که در قرون 6 و 7 هجری در بخش وسیعی از ایران رایج بوده بشناساند و نقش مایه های آنرا تحلیل نماید. اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه ای و مطالعه 14 نمونه از موزه های بنیاد مستضعفان گردآوری شده است. نتایج نشان می دهد دو شیوه نقش کنده گلابه ای و نقاشی زیر لعاب برای نقش اندازی استفاده شده و عناصر تزیینی به ترتیب تکرار شامل نقوش گیاهی(12 مورد)، هندسی(14مورد)، حیوانی(5مورد)، انسانی(3 مورد)، اسطوره ای(1 مورد) و خط نگاره(2مورد) بوده است

Keywords:

نقش مایه سفالینه ها , گونه سلویت , قرون میانه , موزه های بنیاد مستضعفان