ارزیابی تغییرات طول سرریز بر میزان فروکش دبی اوج سیلاب (مطالعه موردی سرریز سد ملاصدرا)

در مطالعه حاضر سد ملاصدرا به عنوان سد هدف برگزیده و تاثیر تغییر ابعاد سرریز بر پارامترهای هیدرولیکی جریان بررسی شد. نتایج نشان داد که افزایش طول سرریز به ترتیب به میزان 33/34 تا 200 درصد، دبی پیک خروجی را به ترتیب 16/15 تا 28/56 درصد افزایش داده و همچنین تراز آب مخزن را در رنج 0/02 تا 0/03 درصد کاهش می دهد. نتایج موید آن است که اگرچه افزایش ابعاد سرریز باعث افزایش هزینه های ساخت آن می شود اما نهایتا به علت کاهش ارتفاع تراز نرمال تا تراز حداکثر سیلابی، باعث کاهش کلی هزینه های ساخت بدنه اصلی سد می شود. مطالعه حاضر نشان داد که افزایش ابعاد سرریز بیشتر باعث افزایش دبی خروجی می گردد تا بر کاهش تراز آب مخزن داشته باشد. به عبارت دیگر افزایش ابعاد سرریز باعث کاهش اندک ارتفاع کلی سد شده ولی سایر هزینه ها، از جمله هزینه های ساخت سرریز، افزایش طول حوضچه آرامش ناشی از افزایش طول پرش هیدرولیکی و سایر هزینه های مرتبط را افزایش می دهد. از این رو قویا توصیه می گردد در طراحی ابعاد سرریزها در صورت عدم محدودیت سایت احداث سد، بهینه سازی سرریزها با تلفیق مطالعات اقتصادی دقیق صورت پذیرد. باید دقت گردد که با توجه به توپوگرافی محل احداث سد و سرریز، همواره امکان افزایش طول سرریز فراهم نبوده و این مطالعات در صورت وجود شرایط تغییرات طول سرریز قابل بررسی است.

Keywords:

سرریز , مدلسازی عددی , فروکش اوج سیل , سد ملاصدرا , مدل هیدرولیکی