بررسی اثرات انتشار گازهای گلخانه ای بر عرضه و تقاضای آب آبیاری در حوزه های آبخیز استان قزوین

انتشار روزافزون گازهای گلخانه ای ازجمله عواملی است که طی ده ههای اخیر بر سرعت بهوجود آمدن پدیده تغییر اقلیم تاثیر گذاشته است. در مطالعه حاضر ابتدا با بهرهگیری از داده های سری زمانی سالهای 1385-1392 و مدل شبیهسازی RCM-PRECIS اثر انتشار گازهای گلخانه ای بر متغیرهای اقلیمی دما و بارش تحت سناریوهای مختلف در حوزه های آبخیز استان قزوین بررسی شد. سپس، جهت بررسی میزان اثرگذاری متغیرهای دما و بارش بر عملکرد محصولات منتخب از روش حداقل مربعات معمولی )OLS( و تحلیلهای رگرسیونی استفاده شد. در ادامه با لحاظ نمودن نتایج تحلیل رگرسیونی در مدل برنامهریزی ریاضی مثبت )PMP(، میزان تغییرات بهوجود آمده در عرضه و تقاضای آب آبیاری و تولیدات بخش کشاورزی در حوزه های آبخیز استان قزوین بررسی شد. نتایج نشان داد که انتشار گازهای گلخانهای تحت سناریوهای A، B و C، متغیرهای اقلیمی دما و بارش را به میزان 0/43 تا 1/27 درجه سلیسیوس و -14/1 تا 1/31 میلیمتر متاثر میسازد. این امر عملکرد محصوالت منتخب را در سطح حوزه های آبخیز استان قزوین تغییر میدهد. با تغییر در عملکرد، سطح زیر کشت محصوالت زراعی از -10/51 تا 3/17 درصد، میزان عرضه آب آبیاری از -10/4 تا 1/64 درصد و میزان تقاضای آب آبیاری از 1/60 تا 7/35 درصد تغییر میکند. همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین کاهش شکاف بین عرضه و تقاضای آب آبیاری در حوزه های آبخیز خررود و شاهرود به میزان 9/20 و 1/82 درصد حاصل میشود. با برآورد شکاف بین عرضه و تقاضای آب آبیاری میتوان تصمیمات درخور و مناسبی را جهت پایداری منابع آب در سطح حوزه های آبخیز استان قزوین اتخاذ نمود.

Keywords:

برنامه ریزی ریاضی مثبت , تقاضای آب , گازهای گلخانه ای , مدل گردش عمومی , قزوین