بررسی پارامترهای هندسی و لرزه ای گسل قوشاداغ و نقش آن در شکل گیری آتش فشان پلیو-کواترنری سبلان (شمال باختری ایران)

به منظور ارزیابی مخاطرات لرزه ای در امتداد گسل قوشاداغ (گسل زمین لرزه ویرانگر 21 مرداد 1٬391 ورزقان-اهر) در پژوهش حاضر ساختار زمین شناختی و دیرینه لرزه شناختی این گسل پویا و آهنگ لغزش آن برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفتند. این گسل که با طول بیش از 150 کیلومتر جمعیت متراکم را در چندین شهر و بخش بزرگی از صدها روستای پرجمعیت در شمال باختری ایران تهدید می کند از جمله گسل های با سازوکار چیره راستگرد می باشد که بخشی از دگرریختی های ترافشاری را در این منطقه جبران می کند و از دیدگاه هندسی دربردارنده یک تکه segment مرکزی با امتداد خاوری - باختری و سازوکار راستگرد - معکوس است. بخش مرکزی گسل قوشاداغ از دو طرف به سری گسل های با آرایه افشانه ای ، با امتداد NW-SE و سازوکار راست گرد - نرمال منتهی می شود. تکه خاوری این گسل منطبق بر آتش فشان پلیو- کواترنری سبلان است و بررسی های حاضر نشان می دهد چنین بود که از حوصله از دیرباز منطقه سبلان را تحت تاثیر دگریختی های تراکششی در هنگام شکل گیری لایه های آذر آواری یاد شده می باشند. تلفیق اندازه گیری های انجام یافته از جدایش راستگرد کالدرای سبلان در امتداد گسل QDF با نتایج سن سنجی مواد حاصل از فوران که مسیول فروریزش کالدرای سبلان بوده اند Ghalamghash et al- 2016 ، آهنگ لغزش 0.6 ± 1.9 mm.yr-1 را برای تکه خاوری قوشاداغ طی 500 هزار سال پیشنهاد می کند. همچنین با تلفیق اندازه گیری های انجام شده برای سیماهای ژیومورفیک جابه جا شده توسط تکه مرکزی گسل قوشاداغ با نتایج سن سنجی های رادیومتریک و لومینسانس به دست آمده از رسوبات جابجا شده، آهنگ لغزش 0.2mm.yr-1 ± 1.7 برای تکه مرکزی گسل به دست آمده است.