نقش سیسم GIS در دستیابی به راهکارهای مناسب مدیریتی درپیشگیری از بیماریها درنظام سلامت (یک مطالعه مروری)

مقدمه: فناوری اطلاعات ابزاری توانمند و مهم ترین عامل درافزایش کارآیی و اثربخشی سازمان به ویژه نظام سلامت جهت گسترش اطلاعات وارتقاء می باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) سیستمی کامپیوتری مختص مدیریت وتجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی است لذا ازطریق بررسی نیازهای گروه های آسیب-پذیر، نظارت برمناطق جغرافیایی تحت پوشش، نحوه پیشرفت پروژه های بهداشتی می تواندکمک کننده باشد و بروز مسایل جدید بهداشتی را درکوتاه ترین زمان ممکن شناسایی کند. لذا هدف از انجام این مطالعه تبیین نقش سیستم GIS در دستیابی به راهکارهای مناسب مدیریتی نظام سلامت می باشد. روش کار: اطلاعات این مقاله مروری ازطریق جستجو در پایگاه های اینترنتی Google scholar, SID ،PubMed و منابع کتابخانه ای بین سال های 2005 تا2018 بدست آمده است.یافته ها: بعد از جمع آوری 43 مقاله و از این بین بررسی نتایج 35 مقاله که بیشتر با موضوع درارتباط بودند نشان می دهدکه: GIS نرم افزاری برای کدگذاری مکانی داده ها، نمایش آن ها و همچنین تحلیل های مکانی می باشد. برای مثال به کمک GIS می توان تشخیص داد چه شهرهایی مواجهه بیشتری بابیماری دارند، اماخدمات و مراکز درمانی مناسبی به آن ها اختصاص پیدا نکرده است. بنابراین یکی ازمهم ترین مولفه ها برای برنامه ریزی موفق درنظام سلامت آن است که بدانیم که موقعیت و مکان توزیع بیماری ها چگونه است و در چه مناطقی لازم است برنامه های پیشگیری اعمال شوند. درچنین وضعیتی بهره گیری ازفناوری های نوین مانند سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) سودمند خواهد بود و می تواند نقشه های جغرافیایی گسترش بیماری، شدت شیوع آن ها وپیش بینی آن ها درآینده را فراهم نماید. بنابراین GIS کمک می کند تا برنامه بهداشتی، پیشگیری و درمانی مناسب تری درمناطق مختلف تدوین گردد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهدکه مدیریت و برنامه ریزی صحیح و ایجاد زمینه های تصمیم گیری مناسب در زمینه ی بهداشت و درمان، با تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از داده ها و اطلاعات مکان مرجع امکان پذیر می باشد. بنابراین، با توجه به قابلیت های فراوان GIS در این زمینه، بکارگیری آن در بخش بهداشت و درمان درجهت درمان، پیشگیری و کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین GIS به عنوان نرم افزاری کاربردی در برقراری ارتباط بین بیماری ها ومحیط زیست وتولید داده های جغرافیایی، دارایی ارزشمندی برای بهبود نظام سلامت محسوب می شود و توجه بیشتر محققان و مدیران سلامت به این نرم افزار و سایر قابلیت های آن ضروری و مفید بنظرمی رسد.

Keywords:

GIS , سلامت , پیشگیری , بیماری