بررسی نقش صندوق توسعه ملی در تحقق عدالت اقتصادی

پس از شوک اول نفتی و مشاهده تجربه های خاص در کشورهای نفتی، مانند بیماری هلندی توجه اقتصاددانان به منابع نفت و گاز افزایش چشمگیری یافت. مشاهده آثار منفی بهره برداری از منابع نفت و گاز موجب بروز تحولات و اتخاذ سیاستهایی در کشورهای صادرکننده نفت شد. یکی از این تحولات در نیم قرن گذشته تاسیس صندوق های ثروت ملی در بیشتر کشورهای نفتی بود. یکی از دلایل مهم در تشکیل این صندوقها، استفاده بهینه از منابع نفت و گاز در راستای توسعه اقتصادی و برقراری عدالت توزیعی و بین نسلی در کشورها بوده است. در ایران هم نهادی شبیه صندوقهای ثروت ملی، با نام صندوق توسعه ملی در سال 1389 تاسیس شد.در این اثنا، با توجه به اینکه مفهوم توسعه اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با مفهوم عدالت دارد، لذا یکی از مسایل مهمی که صندوق توسعه ملی با آن مواجه است، مسیله عدالت است. سوال مهم این است که نقش صندوق توسعه ملی در تحقق عدالت اقتصادی چیست لذا هدف از تحقیق پیش رو ارایه پاسخ مناسب به سوال مذکور است. در این راستا ابتدا با استفاده از روش کتابخانهای و مراجعه به متون و آثار دانشمندان مسلمان، معیارهای تحقق عدالت اقتصادی در نظام اقتصادی اسلام جمعبندی شده و سپس با توجه به معیارهای مفروض، ساختار حقوقی- اقتصادی (اساسنامه) صندوق تحلیل و ارزیابی شده است. نتایج بررسی نشان میدهد که ساختار حقوقی- اقتصادی صندوق توسعه ملی، با معیارهای تحقق عدالت همخوانی ندارد و به منظور رفع تعارض ساختار جدید که مبتنی بر تاسیس مرکز علمی-پژوهشی صندوق میباشد، پیشنهاد شده است

Keywords:

عدالت درون نسلی , عدالت بین نسلی , معیارهای عدالت اقتصادی , صندوق ثروت ملی