بررسی و تحلیل مواد قانونی پیرامون مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان ( قانون مجازات اسلامی مصوب 92 )

در نظام های حقوقی مختلف با توجه به عوامل محیطی ،اجتماعی و روانی،سن خاصی به عنوان سن مسیولیت کیفری ، ملاک قرار داده می شود تا برخوردی متفاوت نسبت به مجرمین بزرگسال با اطفال صورت گیرد. به همین جهت یکی از مهمترین مسایلی که در نظام حقوقی ایران پیرامون آن بسیار بحث شده ،تعیین سن مسیولیت کیفری است که همواره محل اختلافات بسیاری بین حقوقدانان و فقها بوده است.در کلیات قانون مجازات اسلامی،مقنن از ذکر عبارات کلی اجتناب نموده و سعی کرده است به تفصیل به مجازات های قابل اعمال در مورد اطفال بپردازد. گرچه همچنان بر موضع پیشین خود پیرامون سن بلوغ ، پافشاری نموده و در ماده 147 قانون مجازات اسلامی ، ذیل فصل موانع مسیولیت کیفری بیان داشته: سن بلوغ در دختران و پسران به ترتیب نه و پانزده سال تمام قمری است. با توجه به مواد قانون مجازات اسلامی، میتوانیم سن مسیولیت کیفری را چنین تقسیم بندی کنیم:الف) تا9سال و تا15سال تمام قمری برای دختران و پسران ب)بین9تا15سال تمام شمسی ج)12تا15سال تمام قمری د)بالای 18سال تمام شمسی.در این تقسیم بندی لازم است به معیار سال قمری و سال شمسی دقت کنیم ،چراکه مقنن برخورد متفاوتی با توجه به این ملاک در پیش گرفته است. به همین جهت در خصوص افراد بند الف ماده 148 ق.م.ا بیان می دارد: در مورد افراد نابالغ ، بر اساس مقررات این قانون ، اقدامات تامینی و تربیتی اعمال می شود. گرچه قانونگذار سعی نموده است با تفکیک سن و میزان مجازات در مواد مختلف قانون مجازات اسلامی ، به نوعی تناسب بین مجازات و سن مرتکب برقرار نماید، بی آنکه در دام جنسیت مرتکب بیفتد. اما این پایبندی به سن بلوغ ، این پارادوکس را به روشنی عیان میکند. که اگر پسری 14ساله مرتکب عمل مجرمانه ای شود با توجه به تفسیر به نفع متهم ، مشمول بند الف( تا نه سال و تا پانزده سال تمام قمری برای دختران و پسران) خواهد شد و اما اگر دختری 9ساله مرتکب جرم شود، مشمول بند ب (بین نه تا پانزده سال تمام شمسی ) خواهد شد.

Keywords:

قانون , مجازات , تصمیم , بلوغ , سن قانونی , مسیولیت