نقد فرمالیسم تلمیح در غزلیات کلیم کاشانی

؛ تلمیح یکی از زیورهای کلامی و ادبی است که ردپای آن، در فرم و بافت شعر اکثر شاعران فارسی گو، می توان مشاهده کرد. تلمیح یکی از راه های تناسب سازی در هنر شعرگویی محسوب می شود. نگارنده در این پزوهش بافت، ساختار، فرم و نوع تلمیحات به کار رفته در غزلیات کلیم کاشانی، خلاق المعانی ثانی، به بوته ی نقد ساختارگرایی یا همان فرمالیسم روسی نشانده است. یکی از فرم هایی که غزلیات کلیم کاشانی را همراه با برجسته نمایی و تاکید نموده است، کاربرد تلمیح است، زیرا تلمیح، علاوه بر اینکه بر رابطه ی شباهت دلالت دارد خود نوعی تناسب یا مراعات نظیر نیز محسوب می شود. در ساختار درونی تلمیحات کلیم، حضور واژه یا گروهی از الفاظ در محور هم نشینی یا افقی کلام سبب گردیده تا داستان و موضوع مورد نظر شاعر در ذهن مخاطب تداعی شود به طوری که این تداعی، موجبات زنده شدن آن مطلب در ذهن مخاطب مهیا کرده است. غزلیات کلیم کاشانی از مهمترین ماخذ برای جمع آوری و تدوین تلمیحات ایرانی- اسلامی با ساختاری هنری و تامل برانگیز، محسوب می شوند.

Keywords:

تلمیح , عزلیات , کلیم کاشانی , فرمالیسم , صورتگرایی