اولویت بندی مناطق بحرانی تولید رسوب حوزه آبخیز سد فریمان با استفاده از مدل SWAT

کاهش فرسایش و کنترل رسوب موجود در حوزه های آبخیز نیاز به شناسایی مناطق مستعد رسوب و اجرای صحیح اقداماتآبخیزداری میباشد. لازمه برنامه ریزی درست، کسب اطلاعات از میزان بار رسوب تولیدی از حوضه ها و شناسایی حوضه هایبحرانی میباشد. تعیین مقدار رسوب حوضه و توزیع مکانی آن با استفاده از اندازه گیری های میدانی در عمل با چالش جدیمواجه است. امروزه استفاده از مدلسازی و مدلهای هیدرولوژیکی، ابزاری مفید برای شناسایی مناطق مستعد فرسایش است.هدف اصلی این تحقیق شناسایی و اولویت بندی مناطق بحرانی حوزه آبخیز سد فریمان با شاخص های مختلف میباشد. در اینمطالعه، از مدل هیدرولوژیکی SWAT برای اولویت بندی مناطق بحرانی تولید رسوب استفاده شد. آنالیز حساسیت، واسنجی واعتبارسنجی مدل، با استفاده از نرم افزار SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-2 انجام گردید. نتایج تحقیق بیانگر کارایی مدلSWAT در شبیه سازی رواناب و رسوب با دقت مناسب میباشد به طوری که ضریب نش ساتکلیف دبی ماهانه برای دورهواسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب 75 / 0 و 85 / 0 و برای رسوب ماهانه در دوره واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب 73 / 0 و76 / 0 به دست آمد. بررسی توزیع مکانی شاخص های رسوب نشان داد که زیرحوضه های بحرانی با اولویت بالا در مناطق بالادستحوضه قرار دارند. علاوه بر این در برخی از شاخص ها، زیرحوضه های میانی حوضه که دارای کاربری زراعت میباشند نیزرسوب دهی بالایی دارند. نتایج حاصل از این مطالعه میتواند به عنوان راهنمایی در جهت برنامه ریزی اقدامات حفاظت آب وخاک به مدیران حوزه آبخیز کمک کند.

Keywords:

بار رسوب معلق , روشهای هدف گذاری , فرسایش خاک , مدیریت موثر حوزه آبخیز