شناخت و تحلیل عوامل موثر بر رکود صنعت قالی بافی در نواحی روستایی مطالعه موردی: شهرستان ملایر

قالیبافی یکی از کهن ترین و برجسته ترین صنایع دستی ایرانیان به شمار می آید که در نواحیروستایی همواره در کنار بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهم ترین منابع تامین درآمد مردم بوده است. در دوره معاصر، به ویژه در چند دهه گذشته تغییراتساختاری در اقتصادملی، رشد شهرنشینی، گسترش صنایع و بوروکراسی مبتنی بر درآمدهای نفتی به تحولات گسترده اجتماعی و اقتصادی از جمله در نواحی روستایی انجامید. این شرایط رکود فعالیت های اقتصادی سنتی در بسیاری از نواحی روستایی هم چون قالی بافی را درپی داشته است. براین پایه پژوهش حاضر به شناخت و تحلیل علل رکود صنعتقالیبافی در سه روستا از توابع دهستان جوزان شهرستان ملایر می پردازد. روش تحقیق ترکیبی و اکتشافی است. نخست با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته شناخت علل رکود صنعت قالی بافی از دیدگاه کارشناسان در منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش کدگذاری باز تجزیه و تحلیل گردید و بر این اساس 16 علت اصلی اثرگذار در رکود قالی بافی در روستاهای مورد مطالعه شناسایی شد.سپس، نتایج این بخش از پژوهش اساس طراحی پرسشنامه در مرحله بعد قرار گرفت. با طراحی پرسشنامه در چارچوب طیف لیکرت دیدگاه قالیبافان روستایی در ارتباط با علل ذکر شده پیرامون رکود صنعت قالی بافی مورد شناخت قرار گرفت. آزمون تی تک نمونه و روش خوشه بندی سلسله مراتبی برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه به کار رفت. بر این اساس دیدگاه پاسخگویان نشان می دهد که مهم ترین علت رکود صنعت قالی بافی در روستاهای مورد مطالعه گرایش خانواده های روستایی به سبک، شیوه و فرهنگ زندگی شهرنشینی و ناهمخوانی آن با سبک و شیوه زندگی و معیشت سنتی در روستا و کم اهمیت ترین علت نیز مشکلات بهداشتی قالی بافی به سبک سنتی در خانه است.

Keywords:

صنعت قالی بافی , اقتصاد روستایی , دهستان جوزان , فرش دستباف ملایر